tom II: „Mamy dla Mamy. Macierzyństwo – jak to się teraz robi”
Czwarty trymestr, czyli trudne początki życia poza brzuchem
1. Karp Harvey, Najszczęśliwsze niemowlę w okolicy, tłum. Anna Rogozińska, Warszawa 2002.
2. Komsta Magdalena, Czy biały szum jest bezpieczny dla Twojego dziecka?, https://www.wymagajace.pl/bialy-szum-bezpieczny-dla-twojego-dziecka, [05.2018]
3. Komsta Magdalena, High need baby czy czwarty trymestr? https://www.wy- magajace.pl/high-need-baby-czwarty-trymestr, [05.2018]
4. Holland Dominic et al., Structural Growth Trajectories and Rates of Change in the First 3 Months of Infant Brain Development, JAMA Neurol., nr 71(10)/2014, s. 1266-1274
Kalendarz wizyt dziecka u lekarza, czyli NFZ zaprasza
1. Dziennik Ustaw, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, 08.12.2015, http://dziennikustaw.gov.pl/du/2015/2069
2. Dziennik Ustaw, Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 24 września 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, 28.10.2013, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20130001248
3. NFZ Oficjalna strona internetowa, Gdzie się leczyć, 03.2018, zip.nfz.gov.pl/GSL/
4. NFZ – Oficjalna strona internetowa, Dla Pacjenta – Podstawowa Opieka zdro- wotna, 03.2018, http://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/informacje-o-swiadczeniach/ podstawowa-opieka-zdrowotna/
5. NFZ – Oficjalna strona internetowa, Dla Pacjenta, 03.2018, http://www.nfz.gov.pl/ dla-pacjenta/e-wus/faq/
6. Niemczyk Sylwia, Jak wygląda wizyta szczepienna u pediatry? Sprawdź, 13.01.2015, https://mamotoja.pl/wizyta-szczepienna-wizyta-u-lekarza-pytania-u-leka- rza,przychodzi-bobas-do-lekarza-artykul,16760,r1.html
7. Stawiszyńska-Marciniak Aneta, Pierwsza wizyta u Pediatry, 05.2017, www.parenting.pl/pierwsza-wizyta-u-pediatry
8. Urbaniak Aleksandra, Pediatra – czym się zajmuje? Jakie choroby leczy pediatra?, 16.08.2017, http://www.poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/niezbednik-pacjenta/ pediatra-czym-sie-zajmuje-jakie-choroby-leczy-pediatra_35651.html
Co to za wykres? Czyli jak intepretować siatki centylowe?
1. Barstow C ., Rerucha C ., Evaluation of short and tall stature in children, „American Family Physician”, nr 92 (1)/2015, s. 43-50.
2. Dembiński Ł., Niedobory masy ciała w praktyce pediatrycznej, „Forum Pediatrii Praktycznej”, nr 5/2015, s. 18-25.
3. Golden N.H., Schneider M., Wood C., Preventing Obesity and Eating Disorders in Adolescents, „Pediatrics”, nr 138(3)/2016, s. e1-e10.
4. Kułaga Z., Litwin M., Tkaczyk M. i in., The height-, weight-, and BMI-for age of Polish school-aged children and adolescents relative to international and local growth references. „BMC Public Health”, nr 10(109)/2010, s. 1-7.
5. WHO Multicentre Growth Reference Study Group, WHO Child Growth Standards based on length/height, weight and age, „Acta Paediatr Suppl”., nr 4(450)/2006, s. 76-85.
Z czym to się (kłu)je, czyli o szczepieniach słów kilka
1. Szczepienia ochronne w profilaktyce chorób zakaźnych u dzieci. Anna Bednarek, Małgorzata Bartkowiak-Emeryk, Jacek Wysocki, Warszawa 2018
2. Szczepienia w pytaniach i odpowiedziach. Jacek Wysocki, Hanna Czajka wydanie VI rok 2018 Kraków
3. NIZP-PZH, Biuletyn „Szczepienia ochronne w Polsce”.
4. Krysztopa-Grzybowska K., Paradowska-Stankiewicz I., Lutyńska A., Niepożądane odczyny po szczepieniu BCG w Polsce, Przegl. Epidemiol., nr 66/2012, s. 465-469.
5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie niepo- żądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania. Dz. U., 2010 r., Nr 254, poz. 1711.
Z czym to się (kłu)je? Co jeszcze musisz wiedzieć o szczepieniach
1. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 16.10.2019, Komunikat Głównego Inspek- tora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2020
2. Główny Inspektorat Sanitarny, ABC szczepienia ochronne – Praktyczny poradnik dla rodziców dzieci do 2 roku życia., https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/04/ ABC-Szczepienia-ochronne-1-1.pdf
3. Oficjalna strona Ministerstwa Zdrowia, Szczepienia, 02.2020, https://www.gov. pl/web/zdrowie/szczepienia
4. Państwowa Inspekcja Sanitarna, 03.2018, https://gis.gov.pl/kategoria/zdrowie/ profilaktyka/szczepienia/Państwowa Inspekcja
5. Sanitarna – Zaszczep w sobie chęć szczepienia, Rodzice i opiekunowie, 03.2018, https:// szczepienia.gis.gov.pl/index.php/rodzice_i_opiekunowie/informacja_na_temat_akcji
6. Roszkowska Agnieszka, Szczepienie dziecka – jak przygotować dziecko do szcze- pienia, Miesięcznik „M jak mama”, 14.07.2016, http://www.mjakmama24.pl/ niemowle/choroby-i-dolegliwosci-niemowlat/szczepienie-dziecka-jak-przygo- towac-dziecko-do-szczepienia,557_4180.html
7. Wojsz Dominika, Szczepienia skojarzone, a refundowane. Które wybrać? Poradnik, 21.12.2016, http://www.mamalekarz.pl/szczepienia-skojarzone-a-refundowane/
8. Zioło-Pużuk Karolina, Jak przygotować dziecko do szczepienia?, 03.2018, http://
zaszczepsiewiedza.pl/szczepienia/dzieci/jak-przygotowac-dziecko-do-szczepienia/
Lizak na zdrowie?! Czy podawać dzieciom suplementy i jakie wybrać?
1. Douglas R.M. et al., Vitamin C for preventing and treating the common cold, Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jul 18;(3):CD000980.
2. Płudowski P. et al., Witamina D: Rekomendacje dawkowania w populacji osób zdrowych oraz w grupach ryzyka deficytów – wytyczne dla Europy Środkowej 2013, http://www.standardy.pl/artykuly/id/634#
3. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dekozageksaeno- wego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3. Pediatr. Pol., nr 85/2010, s. 597-603.
4. Sygnowska E. et al., Spożycie produktów spożywczych przez dorosłą populację Polski. Wyniki programu WOBASZ Kardiologia Polska, nr 63(6)/2005 (supl. 4).
Dmuchaj na zimne, czyli jak budować odporność dziecka?
1. Szajewska, Hanna et al., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskie- go Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA rok 2014 T. 11
2. Better food and nutrition in Europe: a progress report monitoring policy imple- mentation in the WHO European Region http://www.euro.who.int/ data/ assets/pdf_file/0005/355973/ENP_eng.pdf?ua=1
3. Poradnik żywienia niemowląt. Krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin. https://adst.mp.pl/s/www/pacjenci/poradnik-zywienia-niemowlat-aktualizacja.PDF
4. Standardy diagnostyczne i terapeutyczne PNO http://www.immunologia.czd.pl/ standardy%20diagnostyczne%20standardy%20terapeutyczne.php?submenu=6
5. Szajewska Hanna, Probiotyki – analiza danych opublikowanych w 2010 r. Stan- dardy Medyczne Pediatria, nr 1(8)/2011, s. 73-77.
6. Zalecenia konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii i zespołu ekspertów dotyczące profilaktyki krzywicy i osteoporozy. Przew. Lek., nr 2/2008, s. 72–74.
7. Better food and nutrition in Europe: a progress report monitoring policy imple- mentation in the WHO European Region
8. Hanna Szajewska, Piotr Socha, Andrea Horvath, Anna Rybak, Anna Dobrzańska, Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, Alicja Chybicka, Mieczysława Czerwion- ka-Szaflarska, Danuta Gajewska, Ewa Helwich, Janusz Książyk, Hanna Mojska, Anna Stolarczyk, Halina Weker. Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci.
9. Zalecenia konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii i zespołu ekspertów dotyczące profilaktyki krzywicy i osteoporozy. Przew. Lek. 2008; 2: 72–74.
10. Szajewska Hanna, Piotr Socha, Andrea Horvath, Anna Rybak, Anna Dobrzańska, Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, Alicja Chybicka, Mieczysława Czerwion- ka-Szaflarska, Danuta Gajewska, Ewa Helwich, Janusz Książyk, Hanna Mojska, Anna Stolarczyk, Halina Weker. Zasady żywienia zdrowych niemowląt.
11. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci.
Sezon uważam za otwarty, czyli sposoby na katar, kaszel i przeziębienie
1. Berni Canani Roberto i inni, Probiotics for treatment of acute diarrhoea in children: randomised clinical trial of five different preparations, „BMJ (Clinical research ed.)”, 335 (7615), 2007
2. Lissauer Tom, Clayden Graham, Pediatria, Wrocław 2009
3. Pietrzyk Jacek Józef (red.), Vademecum pediatry, Kraków 2011
4. Wiśniewski Jakub, Pomiećko Andrzej, 4-letnie dziecko z kaszlem, „Medycyna praktyczna pediatria” 2018/03
5. Krysiewicz Anna, Jak wybrać właściwy termometr, któremu będziesz mogła zaufać?, dostęp: 10.03.2020, https://matkaaptekarka.pl/jak-wybrac-wlasciwy- termometr-ktoremu-bedziesz-mogla-zaufac/
Czy na pewno musisz biec do lekarza? Najczęstsze dolegliwości małych dzieci
1. Hyman P.E., Milla P.J., Benninga M.A. i wsp.: Childhood functional gastrointestinal disorders: neonate/toddler. Gastroenterology, nr 130/ 2006, s. 1519-1526.
2. Dobrzańska A., Szczapa J., Wysocki J. (red.): 2 lata życia dziecka – przewodnik dla rodziców. Jak dbać o rozwój, pielęgnować i zapobiegać chorobom. Medycyna Praktyczna, Kraków 2010, s. 142–148.
3. Common harms from amoxicillin: a systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials for any indication. Gillies M; Ranakusuma A; Hoffmann T; Thorning S; McGuire T; Glasziou P; Del Mar C
4. Amoxicillin Adverse Effects Underreported, Underrecognized Lara C. Pullen, PhD; November 19, 2014
5. Bardisa-Ezcurra L., Ullman R., Gordon J.: Guideline Development Group: Diag- nosis and management of idiopathic childhood constipation: summary of NICE guidance. BMJ 2010;340:c2585
6. Tabbers M.M., Di Lorenzo C., Berger M.Y., Faure C., Langendam M.W., Nurko S., Staiano A., Vandenplas Y., Benninga M.A.: Evaluation and Treatment of Func- tional Constipation in Infants and Children: Evidence-Based Recommendations from ESPGHAN and NASPGHAN. DOI: 10.1097/MPG.0000000000000266
Przed użyciem… przeczytaj ten rozdział, czyli o dawkowaniu dzieciom leków
1. Grygalewicz Jacek, Czy w przypadku stosowania paracetamolu i ibuprofenu w leczneniu gorączki lepiej podawać te leki naprzemiennie czy łącznie?, 6.02.2018, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/najnowsze-pytania/180656,stosowanie-
-paracetamolu-i-ibuprofenu-w-leczeniu-goraczki
2. Palmer Greta M, Doraźne postępowanie przeciwbólowe – nowe informacje i kwestie dyskusyjne, 6.02.2017, https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/ artykuly-przegladowe/152984,dorazne-postepowanie-przeciwbolowe
3. Woroń Jarosław, Jak bezpiecznie i skutecznie stosować paracetamol, 02.2013, https:// podyplomie.pl/pediatria/14788,jak-bezpiecznie-i-skutecznie-stosowac-paracetamol
Na ratunek pupie! Jak zapobiegać i radzić sobie z odparzeniami?
1. Stańczyk Katarzyna, Jak zrobić krochmal? Kąpiel w krochmalu na odparzenia i wysypki u niemowląt, 21.12.2017, http://www.mjakmama24.pl/niemowle/ pielegnacja-niemowlaka/jak-zrobic-krochmal-kapiel-w-krochmalu-na-odpa- rzenia,555_10438.html
2. Brodziak Joanna, Horbaczewska Małgorzata, Odparzenia u noworodka, styczeń 2017, https://parenting.pl/odparzenia-u-noworodka
3. Ciepłowska-Kowalczyk Beata, Staszewska Monika, Sposoby na odparzenia, 03.01.2011; http://www.edziecko.pl/pierwszy_rok/1,79409,8898280,Sposo- by_na_odparzenie.html
4. Usiarczyk Agnieszka, Niebezpieczne przegrzewanie. Jak ubrać dziecko, by się nie spociło, 23.02.2015, https://ebobas.pl/artykuly/czytaj/104/pielegnacja-noworodka/ niebezpieczne-przegrzewanie
Kolka niemowlęca – jak ją przetrwać?
1. Baldassarre, M.E., et al., Effectiveness and Safety of a Probiotic-Mixture for the Treatment of Infantile Colic: A Double-Blind, Randomized, Placebo-Controlled Clinical Trial with Fecal Real-Time PCR and NMR-Based Metabolomics Analysis, „Nutrients”, nr 10(2)/2018, s. 195.
2. Benninga, M.A., et al., Childhood Functional Gastrointestinal Disorders: Neonate/ Toddler. „Gastroenterology”, nr 130(5)/2016, s. 1519-26.
3. Clifford, T.J., et al., Infant colic: empirical evidence of the absence of an association with source of early infant nutrition, „Arch Pediatr Adolesc Med”., nr 156(11)/2002, s. 1123-8.
4. Evans, K., R. Evans, and K. Simmer, Effect of the method of breast feeding on breast engorgement, mastitis and infantile colic, „Acta Paediatr”, nr 84(8)/1995, s. 849-52.
5. Icke, S. and R. Genc, Effect of Reflexology on Infantile Colic, „J Altern Complement Med”., nr 24(6)/2018, s. 584-588.
6. Landgren, K. and I. Hallstrom, Effect of minimal acupuncture for infantile colic: a multicentre, three-armed, single-blind, randomised controlled trial (ACU-COL), „Acupunct Med”., nr 35(3)/2017, s. 171-179.
7. Milidou, I., et al., Gestational age, small for gestational age, and infantile colic, „Paediatr Perinat Epidemiol”, nr 28(2)/2014, s. 138-45.
8. Oosterloo, B.C., et al., Wheezing and infantile colic are associated with neonatal antibiotic treatment, „Pediatr Allergy Immunol”, nr 29(2)/2018, s. 151-158.
9. Scott-Jupp, R., Why do babies cry?, „Arch Dis Child”, 91(11)/2018, s. 929-35.
10. Szajewska, H. and R. Dryl, Probiotics for the Management of Infantile Colic, „J Pediatr Gastroenterol Nutr”, nr 63 Suppl 1/2016, s. 22-4.
11. Wessel, M.A., et al., Paroxysmal fussing in infancy, sometimes called colic, „Pe- diatrics”, 14(5)/1954, s. 421-35.
12. Zeevenhooven, J., et al., Infant colic: mechanisms and management, „Nat Rev Gastroenterol Hepatol”, nr 15(8)/ 2018, s. 479-496.
13. Zeifman, D.M., An ethological analysis of human infant crying: answering Tin- bergen’s four questions, „Dev Psychobiol”, nr 39(4)/2001, s. 265-85.
Co gryzie Twoje dziecko? O ząbkowaniu niemowląt
1. Aktualne poglądy dotyczące profilaktyki próchnicy u dzieci do drugiego roku życia; Stomatologia nr 1, Medical Tribune, styczeń 2018
2. Komsta Magdalena, Jak dbać o zęby niemowlaka? Wywiad z dentystką-or- todontką, https://www.wymagajace.pl/jak-dbac-o-zeby-niemowlaka-wy- wiad-z-dentystka-ortodontka/?utm_source=newsletter&utm_medium=ema- il&utm_campaign=name_jak_dbac_o_zeby_niemowlaka_wywiad_z_dentyst- ka&utm_term=2018-08-02
3. Lyttle Christine et. al., Tooth eruption and teething in children, The Pharmaceutical Journal, 17.11.2015, https://www.pharmaceutical-journal.com/learning/learning-ar- ticle/tooth-eruption-and-teething-in-children/20069598.article?firstPass=false
4. Ząbkowanie – jak naturalnie łagodzić objawy, https://dziecisawazne.pl/ zabkowanie-naturalnie-lagodzic-objawy/
Smoczek – dawać czy nie dawać? Oto jest pytanie…
1. http://www.newsweek.pl/styl-zycia/zbawcze-ssanie,4159,1,1.html
2. https://www.facebook.com/notes/ciocia-guguhopla-w-praktyce/ nns-smoczek-przyjaciel-czy-wr%C3%B3g-podsumowanie/238880003305739/,
3. http://dziecisawazne.pl/smoczek-ssanie-kciuka-rozwoj-mowy-dziecka/,
4. https://www.hafija.pl/2015/01/piers-kciuk-i-smoczek-czyli-swieta-trojca-ssania.html,
5. http://www.newsweek.pl/styl-zycia/zbawcze-ssanie,4159,1,1.html,
6. https://www.facebook.com/notes/ciocia-guguhopla-w-praktyce/ nns-smoczek-przyjaciel-czy-wr%C3%B3g-podsumowanie/238880003305739/,
7. https://m.canpolbabies.com/pl/advices/advice/mothers/3220/10,
8. http://www.edziecko.pl/edziecko/1,151471,21926192,smoczki-dla-niemowlat-ja- ki-smoczek-wybrac-wybor-jest.html,
9. https://www.hafija.pl/2015/01/piers-kciuk-i-smoczek-czyli-swieta-trojca-ssania.html.
10. http://www.edziecko.pl/pierwszy_rok/1,79404,9153756,Smoczek czas_na_od- stawienie_.html,
11. http://twojadobranocka.pl/wpisy/smoczek-z-perspektywy-psychologa/,
12. Wojsz Dominika, Smoczek uzależnia, powoduje wady zgryzu, zaburza laktację? Jaka jest prawda?, https://www.mamalekarz.pl/smoczek-uzaleznia-powoduje–wady-zgryzu-zaburza-laktacje/ (dostęp: 10.2018)
5 powodów, dla których warto pozbyć się środków czystości
1. Biszewska Joanna, Dziecko połyka wybielacz, nadgryza kostkę do zmywarki. Rodzicu, wiesz, co w takiej sytuacji zrobić?, 16.05.2016, http://www.edziec- ko.pl/male_dziecko/1,79315,19107423,dziecko-polyka-wybielacz-nadgryza–kostke-do-zmywarki-rodzicu.html
2. Bosacka Katarzyna, Życie bez mydła, 26.01.2011, http://www.wysokieobcasy.pl/ wysokie-obcasy/1,96856,8977844, Zycie_bez_mydla.html
3. Gotówka Agnieszka, Mydła antybakteryjne na cenzurowanym, https://portal. abczdrowie.pl/mydla-antybakteryjne-na-cenzurowanym
4. Kłopotowski Tomasz, Analiza zatruć dzieci ksenobiotykami w latach 2012-2013 w materiale Regionalnego Ośrodka Ostrych Zatruć Z Oddziałem Toksykologii Klinicznej w Sosnowcu, „Chemia, zdrowie, środowisko. Biuletyn Biura do spraw Substancji Chemicznych”, nr 6 styczeń 2015, str 4
5. Mrozowska Ilona, Nielsen: Polacy wydają na środki czystości 1,5 mld zł rocznie, 07.03.2017, https://handelextra.pl/artykuly/196723,nielsen- polacy-wydaja-na-srodki-czystosci-1-5-mld-zl-rocznie
6. Wprost.pl, Detergenty są szkodliwe dla naszego zdrowia. ‘Podobne skutki ma pale- nie 20 papierosów dziennie’, 22.02.2018, https://www.wprost.pl/swiat/10106066/ detergenty-sa-szkodliwe-dla-naszego-zdrowia-podobne-skutki-ma-palenie-
-20-papierosow-dziennie.html
Chlapu chlap! Kąpiel dziecka krok po kroku
1. CIEMIENIUCHA: jak szybko się jej pozbyć i co musisz o niej wiedzieć? [WYWIAD Z EKSPERTEM], 24.06.2018, http://www.mjakmama24.pl/niemowle/pielegna- cja-niemowlaka/ciemieniucha-jak-szybko-sie-jej-pozbyc,555_4754.html
2. Czyszczenie uszu dzieci, 22.06.2018, http://dzidziusiowo.pl/dziecko/ pielegnacja-i-opieka/1274-czyszczenie-uszu-dzieci
3. HIGIENAJAMYUSTNEJNIEMOWLAKA,24.06.2018,https://www.mamazone.pl/artykuly/ male-dziecko/niemowle/opieka-i-pielegnacja/higiena-jamy-ustnej-niemowlaka/
4. Kąpiel niemowlaka – zalecenia lekarzy dotyczące kąpieli małych dzieci, 24.06.2018, www.mjakmama24.pl
5. Kąpiel noworodka – dowiedz się jak wykąpać noworodka, 22.06.2018, https:// www.youtube.com/watch?time_continue=4&v=W30sTSc6H38
6. Kąpiel noworodka: krok po kroku. Poradnik, 22.06.2018, http://www.mjakmama24. pl/niemowle/pielegnacja-niemowlaka/kapiel-noworodka-nie-ma-sie-czego–bac,555_31.html
7. Kąpiel noworodka: w szpitalu czy w domu?, 22.06.2018, https://www.sosrodzice. pl/kapiel-noworodka-szpitalu-domu
8. Pielęgnacja kikuta pępowinowego, 23.06.2018, http://blog.polozna-online.pl/ noworodki/3426/
9. Temperatury wokół noworodka, 24.06.2018, https://www.rodzice.pl/temperatury- wokol-noworodka/
10. Wiaderko czy wanienka – pierwsza kąpiel noworodka, 23.06.2018 https://polki. pl/rodzina/niemowle,wiaderko-czy-wanienka-pierwsza-kapiel-noworod- ka,10400941,artykul.html
11. Wyprawka noworodka: jakich kosmetyków potrzebuje dziecko?, 24.06.2018, https://mamotoja.pl/wyprawka-noworodka-pierwsze-kosmetyki-dla-nowo- rodka,rzeczy-dla-noworodka-artykul,17348,r1p1.html
Czytaj skład! Kosmetyki dla dziecka
1. SCCS – Scientific Committee on Consumer Safety, 1999b. Opinion of the Scien- tific Committee on Cosmetic Products and Non-Food Products intended for Consumers concerning ACRYLAMIDE RESIDUES IN COSMETICS adopted by the plenary session of the SCCNFP of 30 September 1999. http://ec.europa.eu/ health/scientific_committees/consumer_safety/opinions/sccnfp_opinions_97_04/ sccp_out95_en.htm
2. CFSAN/Offices of Cosmetics and Colors March 20, 2006 www.cfsan.fda.gov/~d- ms/cos-para.html
Naturalna pielęgnacja dziecka, czyli co zamiast kosmetyków?
1. Handa O. et al., Methylparaben potentiates UV-induced damage of skin kerat- inocytes, „Toxicology”, 227(1-2)/2006 r., s. 62-72.
2. Okamoto Y. et al., Combined Activation of Methyl Paraben by Light Irradiation and Esterase Metabolism toward Oxidative DNA Damage, „Chem. Res. Toxicol”., 21(8)/2008, s. 1594-1599.
Mleko mamy ma moc! Niesamowite właściwości kobiecego mleka
1. Garcia C., Duan R.D., Brevaut-Malaty V., et al., Bioactive compounds in human milk and intestinal health and maturity in preterm newborn: an overview, Cell Mol Biol., nr 59(1)/2013, s. 108-31.
2. Kotsopoulos J., Lubinski J., Gronwald J. et al., Factors Influencing Ovulation and the Risk of Ovarian Cancer in BRCA1 and BRCA2 Mutation Carriers,
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4458227/ (dostęp 18.07.2018)
4. Karpienia M., 100 i więcej zastosowań mleka kobiecego. https://dziecisawazne. pl/100-i-wiecej-zastosowan-mleka-kobiecego/ (dostęp: 20.04.2018r.)
5. MercolaJ., Ear Tubes May Not Have Long-Term Benefits for Kids with Ear Infection. https://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2014/01/29/ear-infection.aspx (dostęp 20.04.2018r.)
6. Piskorska-Jasiulewicz M, Witkowska-Zimny M. Mleko kobiece jako naturalny produkt leczniczy, Prob Pielęg., nr 23(3)/2015, s. 417-22.
7. Science Daily, Substance in breast milk kills cancer cells, study suggests, University of Gothenburg, https://www.sciencedaily.com/releases/2010/04/100419132403. htm (dostęp 20.04.2018)
8. Szwinta-Sadowski R., Naturalna pielęgnacja. Mycie niemowlęcia z dodatkiem mleka matki, https://dziecisawazne.pl/naturalna-pielegnacja-mycie-niemow- lecia-z-dodatkiem-mleka-matki/ (dostęp: 20.04.2018r.)
9. World Health Organization, Care of the umbilical cord: a review of the evidence, WHO, maternal and newborn health safe motherhood, Geneva 1998.
Cudowna moc dotyku, czyli o masażu Shantala
1. Lise Eliot, Co się tam dzieje, tłum. A. Jankowski, Poznań 2003
2. Materiały szkoleniowe Polskiej Szkoły Masażu Shantala
Jak to? Twoje dziecko nie nosi pieluch?! Czyli co to jest NHN?
1. Cherek Kinga, Pożegnanie z pieluszkami, czyli jak łatwo i przyjemnie nauczyć dziecko korzystania z toalety, Gdańsk 2008.
2. Kardasz Lidia, Przygotuj się na maluszka – Naturalna Higiena Niemowląt, 11.03.2018, http://inspirujacemamy.pl/przygotuj-sie-na-maluszka-naturalna-higiena-niemowlat/
3. Kardasz Lidia, Naturalna Higiena Niemowląt – czym jest, a czym nie jest, 11.03.2018, http://inspirujacemamy.pl/naturalna-higiena-niemowlat-czym-jest-a-czym-nie-jest/
Odpieluchowanie, czyli o chwili, o której marzy każdy rodzic
1. Brazelton Thomas B., Rozwój dziecka od 0 do 3 lat, tłum. Agata Błaż, Sopot 2013.
2. Kost Alicja, Jak odpieluchować dziecko – podstawowe metody i wskazówki, 19.03.2015, https://mataja.pl/2015/03/jak-odpieluchowac-dziecko-podstawo-
we-metody-i-wskazowki/, (dostęp 20.03.2018).
3. Komsta Magdalena, Odpieluchowanie cz. I – Kiedy zacząć?, https://www.wyma- gajace.pl/odpieluchowanie-cz-i-kiedy-zaczac/?utm_source=newsletter&utm_me- dium=email&utm_campaign=name_odpieluchowanie_czy_wiesz_kiedy_za- czac&utm_term=2018-04-30, (dostęp dostęp 29.06.2018)
4. Rokicka-Milewska Roma (red.), Nasze Dziecko. Rozwój, pielęgnowanie i wy- chowanie, Warszawa 2007.
5. Schum Timothy R. i in., Sequential Acquisition of Toilet-Training Skills: A De- scriptive Study of Gender and Age Differences in Normal Children, 01.03.2002, http://pediatrics.aappublications.org/content/109/3/e48, (dostęp 20.03.2018).
6. Wyndaele J.J. et al., Results of a questionnaire evaluating the effects of different methods of toilet training on achieving bladder control, 14.08.2002, https:// onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1046/j.1464-410X.2002.02903.x, (dostęp 20.03.2018).
Ach śpij, kochanie… Neurobiologia snu.
1. Basner, M. et al., Dubious bargain: trading sleep for Leno and Letterman, Sleep, nr 32(6)/ 2009, s. 747-752.
2. Roenneberg T. et al., Social Jetlag and obesity, Current Biology, nr 22(10)/ 2012,
s. 939-943.
Kiedy moje dziecko w końcu zacznie przesypiać noce?! O śnie dzieci…
1. Clinique du Sommeil, Prevention and treatment of sleep disorders through regulation of sleeping habits, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/8022726 (dostep 10.2018) .
2. Komsta Magdalena, Czy biały szum jest bezpieczny dla Twojego dziecka?, https:// www.wymagajace.pl/bialy-szum-bezpieczny-dla-twojego-dziecka/ (dostep 10.2018).
3. Komsta Magdalena, Jak przygotować sypialnię do snu, https://www.wymaga- jace.pl/jak-przygotowac-sypialnie-aby-wspierala-sen-twojego-dziecka/ (dostęp 10.2018).
4. Komsta Magdalena, Skarpetki vs gołe stopy, chłodna głowa i śpiworki, czyli w co ubierać dziecko do snu, https://www.wymagajace.pl/skarpetki/ (dostęp 10.2018).
5. National Center for Biotechnology Information, Can tryptophan supplement intake at breakfast enhance melatonin secretion at night?, https://www.ncbi. nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5331733 (dostęp 10.2018).
6. National Center for Biotechnology Information, A longitudinal study of night waking in the first year, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1934318 (dostęp 10.2018).
7. National Sleep Foundation, National Sleep Foundation Recommends new sleep times, https://www.sleepfoundation.org/press-release/national-sleep-founda- tion-recommends-new-sleep-times (dostęp 09.2018).
8. Sochacki-Wójcicka Nicole, Jak zmniejszyć ryzyko „śmierci łóżeczkowej”?, https:// mamaginekolog.pl/zmniejszyc-ryzyko-smierci-lozeczkowej/ (dostęp 10.2018).
Potrzebujemy większego łóżka! O współspaniu z dzieckiem
1. Baddock SA, Galland BC, Bolton DP, Williams SM, Taylor BJ., Differences in infant and parent behaviors during routine bed sharing compared with cot sleeping in the home setting, Pediatrics, nr 117(5)/2006, s. 1599-1607.
2. Chen A., Rogan W.J., Breastfeeding and the Risk of Postneonatal Death in the United States, Pediatrics, nr 113(5)/2004, s. 435-440.
3. Dewar G., Bed sharing with infants: Can it be done safely?, https://www.parent- ingscience.com/bed-sharing.html, dostęp: 07.2018
4. Goldberg W. A., Keller M. A., Co-sleeping during infancy and early childhood: Key findings and future directions, Infant and Child Development (special issue on parent-child co-sleeping), nr 16/2007, s. 447-469.
5. Ludington S. M., Anderson G. C., Hadeed, A., Maternal-neonatal thermal syn- chrony during skin-to-skin contact. Abstracts of individual papers, p. 286, Research conference of the Council of Nurse Researchers, Chicago 1989.
6. Keller M.A., Goldberg W.A., Co-sleeping: Help or hindrance for young children’s independence?, Infant and Child Development, nr 13/2004, s. 369-388.
7. Komsta, M., Kiedy wyprowadzić dziecko z łóżka rodziców?, https://www.wy- magajace.pl/wyprowadzic-dziecko-lozka-rodzicow/ , dostęp 07.2018
8. McKenna J.J., McDade T., Why babies should never sleep alone: a review of the co-sleeping controversy in relation to SIDS, bedsharing and breast feeding, Paediatr Respir Rev., nr 6(2)/2005, s. 134-152
9. Mosko S., Richard C ., McKenna J., Maternal sleep and arousals during bedsharing with infants, Sleep, nr 20(2)/1997, s. 142-150.
10. Okami P., Weisner T., Olmstead R., Outcome correlates of parent-child bedsharing: an eighteen-year longitudinal study, J Dev Behav Pediatr., nr 23(4)/2002, s. 244-253.
11. Thoman E.B. et al. Premature infants seek rhythmic stimulation and the experience facilitates neurobehavioral development, J Dev Behav Pediatr., nr 12(1)/1991, s. 11-18.
12. Tuffnell CS, Petersen SA, Wailoo MP., Higher rectal temperatures in co-sleeping infants. Arch Dis Child., nr 75(3)/1996, s. 249-250.
13. Willinger M. et al. Trends in infant bed sharing in the United States, 1993-2000: the National Infant Sleep Position study, Arch Pediatr Adolesc Med., nr 157(1)/2003, s. 43-49.
SIDS – jak ograniczyć ryzyko jego wystąpienia
1. Grygalewicz J., Wydarzenia jawne zagrażające życiu: ALTE i zespół nagłego zgonu niemowląt: SIDS. Dwa różne objawy tej samej choroby?, Pediatria po dyplomie, nr 9/2006, s. 54–61.
2. Cudowska B., Kaczmarski M., Nagłe zgony niemowląt – sytuacja w Polsce i makroregionie północno-wschodnim Polski. Polsko-Francuskie Spotkanie Pediatryczne, Augustów, 30-31, 1994.
3. CDC, Sudden Infant Death Syndrome (SIDS) and Vaccines, https://www.cdc. gov/vaccinesafety/Concerns/sids.html (dostęp 18.03.2018r.)
4. Kochman D., Szmyt A., Edukacja rodziców niemowląt w kontekście zespołu nagłej śmierci niemowląt, Via Medica, 205-213, 2008, https://www.google. pl/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=3&ved=0ahUKEwjU gLucr- fbZAhXmHJoKHTOaALoQFgg- MAI&url=https%3A%2F%2Fjournals.viamedica. pl%2Fproblemy_pielegniarstwa%2Farticle%2Fdownload%2F23428%2F18654&us- g=AOvVaw0KXXrAhMPNABkUtlKfDSPl (dostęp 18.03.2018).
5. II Konferencja Ogólnopolskiej Grupy Roboczej d/s Nagłych Zgonów Niemowląt (Białystok- Białowieża), 25.03.1995, http://web.archive.org/web/20090707011733/ http://www.angelcare.pl:80/babymonitor /html/konferencja.html (dostęp 18.03.2018).
6. McKenna J. et al., Experimental studies of infant-parent co-sleeping: Mutual physiological and behavioral influences and their relevance to SIDS (sudden infant death syndrome), Early Human Development, nr 38/1994, s. 187-201.
7. Aleksandrowicz A., Spanie z dzieckiem i SIDS – najnowsze badania i analizy, 06.12.2014, https://www.hafija.pl/2014/12/spanie-z-dzieckiem-i-sids-najnowsze–badania-i-analizy.html (dostęp 18.03.2018).
8. Jenco M., Study: Brestfeeding for AT least 2 months decreases risk of SIDS, AAP News, 30.10.2017, http://www.aappublications.org/news/2017/10/30/Breastfeed-ingSIDS103017 (dostęp 18.03.2018).
9. J Wasilewska J., M Kaczmarski M., i wsp., Ze smoczkiem czy bez smoczka. Klinika Pediatryczna nr 9(3)/2001, s. 325-328.
10. Komsta M., Bezpieczne współspanie, 15.01.2018, https://www.wymagajace.pl/ wspolspanie/ (dostęp 18.03.2018).
Spowijanie, czyli kiedy już nic innego nie pomaga
1. Karp H. Najszczęśliwsze niemowlę w okolicy. Wyd. Mamania, Warszawa 2012, s. 139.
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16716541
3. Adrienne LaFrance 10.05.2016, https://www.theatlantic.com/health/archive/2016/05/ is-swaddling-safe/482055/
4. Agnieszka Słoniowska, fizjoterapeutka NDT Bobath i terapeutka integracji sensorycznej w Spowijanie tak czy nie? https://www.wymagajace.pl/spowijanie-tak-czy-nie/
5. https://mamotoja.pl/spowijanie-noworodka-jak-spowijac-niemowle,pierwsze–28-dni-artykul,12292,r1p1.html
6. http://mymamy.pl/blog/ach-spij-kochanie-czyli-jak-otulac-niemowle
7. Komsta Magdalena, Spowijanie tak czy nie? https://www.wymagajace.pl/ spowijanie-tak-czy-nie/;
8. Mandżak Marta, Spowijanie niemowlaka, 25.03.2013 http://dziecko.siostraania. pl/spowijanie-niemowlaka/;
9. Michaluk Liza, Spowijanie jak i kiedy, https://sen-dziecka.pl/artykuly/ spowijanie-jak-i-kiedy;
10. Przybył Emilia, Niemowlęta zawijamy w kocyk, bo czują się bezpieczniej. Nic bardziej mylnego – to zagraża ich życiu i zdrowiu, 11.05.2016, http://mamadu. pl/126869,niemowleta-zawijamy-w-kocyk-bo-czuja-sie-bezpieczniej-nic–bardziej-mylnego-to-zagraza-ich-zyciu-i-zdrowiu.
Noś, noś, to przyzwyczaisz! O zaletach noszenia w chuście.
1. Hunziker Urs A., Barr Ronald G., Increased carrying reduces infant crying: a ran- domized controlled trial, „Pediatrics”, 77(5)/1986, s. 641-8.
2. Kirkilionis Evelin, Dobrze nosić, tłum. J. Maksymowicz-Hamann, Warszawa 2013.
3. Kirkilionis Evelin, Więź daje siłę, tłum. J. Maksymowicz-Hamann, Warszawa 2011.
4. Liedloff Jean, W głębi kontinuum, tłum. C. Urbański, Warszawa 2010.
5. Knowels Rosie, Why babywearing matters, London 2016.
6. Sears William, Martha, Robert, James, Księga dziecka, tłum. M. Szewczyk, A. Sylwestrzak-Wszelaki, Warszawa 2011.
Chust i nosideł moc, czyli jak nie zwariować w chustoświecie?
1. Kirkilionis Evelin, Dobrze nosić, tłum. Jowita Maksymowicz-Hamann, Warszawa 2013.
2. Knowels Rosie, Dlaczego noszenie ma znaczenie, tłum. Maria Ryll, Marta Ala- brudzińska Wrocław 2018
3. Sendor Magdalena, Noś swoje dziecko, Warszawa 2008
Tupot małych… butków. Jak wybrać pierwsze buty?
1. Buckup, K. (2001)Kinderorthopadie. Thieme, Stuttgart
2. Paleczny Małgorzata, Buty dla dziecka, http://mamafizjoterapeuta.pl/2017/06/22/ buty-dla-dziecka, dostęp 08.2018
3. Jonak Monika, Jak zadbać o stopy dziecka? Ekspert tłumaczy, dziennik.pl 24.10.2014, http://zdrowie.dziennik.pl/dziecko/artykuly/473412,plaskostopie-jak-zadbac-o–stopy-dziecka-ekspert-tlumaczy.html
4. Skrzyńska Barbara, Rajchel-Chyla Bożena, Radło Wojciech, Jak dobierać buty do wieku dziecka, 19.04.2013; https://bartek.com.pl/jak-dobierac-buty-do-wieku-dziecka-n129
5. Jak dobrać odpowiedni rozmiar butów do dziecka, 01.02.2018, https://mamotoja. pl/jak-dobrac-odpowiedni-rozmiar-butow-dla-dziecka,zakupy-artykul,24218,r1p1. html
6. Kudrzyn Cezary, Jakie błędy popełniasz, kupując buty dla dziecka, 18.09.2014, http://mamadu.pl/114133,jakie-bledy-popelniasz-kupujac-buty-dla-dziecka
7. Kupujemy obuwie dla dziecka, ekspert Befado radzi, 2018, https://www.babyboom. pl/dzieci_1_2/rozwoj/kupujemy_obuwie_dla_dziecka_ekspert_befado_radzi.html
Komu w drogę, temu pas! Zasady bezpiecznej jazdy samochodem
1. Raport, Wypadki drogowe w Polsce w 2016 roku, Biuro Ruchu Drogowego, Komenda Główna Policji, Warszawa, 2017 rok.
2. Kodeks drogowy: http://kodeks-drogowy.org (stan na dzień 17.02.2018).
3. Strona internetowa: http://fdds.pl/wp-content/uploads/2016/05/Wojtasik_M_2011_ Umieralnosc_dzieci_i_mlodziezy.pdf (stan na dzień 17.04.2018).
4. Wypadki drogowe w Polsce w 2016 roku, http://statystyka.policja.pl/down- load/20/236480/Wypadki2016.pdf (stan na dzień 21.03.2018).
To była chwila nieuwagi… Podstawowe zasady zapewniające dziecku bezpieczeństwo
1. Dzieci w Polsce. Dane, liczby, statystyki, Unicef 2013, https://www.unicef.pl/ Co-robimy/Publikacje/Dzieci-w-Polsce (07.2018)
To wykuj na blachę! Pierwsza pomoc u niemowląt i małych dzieci
1. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/pomoc-dorazna-i-ra- townictwo-medyczne-w-2018-roku,14,3.html
2. Wytyczne resuscytacji 2015.
3. Kuchar, Ernest, Prewencja poważnych urazów u dzieci i młodzieży w okresie letnim, 01.08.2016, https://pediatria.mp.pl/pierwszapomoc/147421,prewencja-po- waznych-urazow-u-dzieci-i-mlodziezy-w-okresie-letnim
4. Łaski Mikołaj, Pierwsza pomoc dla dzieci i niemowląt, Warszawa 2013.
5. Małkuch Sylwia, Rzepka Ewa, Hładki Waldermar, Świadomość społeczeństwa na temat postępowania w zakrztuszeniach u dzieci powyżej pierwszego roku życia, Ostry Dyżur, 8(4)/2015, s. 128-133
6. MedMe, Porażenie prądem – pierwsza pomoc, https://www.medme.pl/choroby/ porazenie-pradem,313.html
7. Medyk Szkolenia, Obowiązkowe szkolenia z pierwszej pomocy, 18.01.2015, https:// medykszkolenia.pl/obowiazkowe-szkolenia-z-pierwszej-pomocy/2.http://www. bezpiecznymaluch.com.pl/
8. Pochrzęst-Motyczyńska Agnieszka, Niemowlę nie oddycha – jak pomóc?, 15.12.2017, https://zdrowie.pap.pl/pierwsza-pomoc/niemowle-nie-oddycha-jak-pomoc
Karmienie piersią. Zobacz, co czeka Cię na mlecznej drodze
1. Duazo P. et al., Breastfeeding and Later Psychosocial Development in the Phi- lippines, Am J Hum Biol., nr 22(6)/2010, s. 725-730.
2. Fergusson D.M. et al., Breastfeeding and subsequent social adjustment in six- to eight-year-old children, J Child Psychol Psychiatry, nr 28(3)/1987, s. 379-86.
3. Perrin M.T. et al., A longitudinal study of human milk composition in the second year postpartum: implications for human milk banking, Matern Child Nutr., nr 13(1)/2017, e12239.
4. WHO, Infant and young child feeding. Model Chapter for textbooks for medical students and allied health professionals, Geneva 2009.
Podwójna droga mleczna, czyli karmienie piersią bliźniąt
1. M. Nehring – Gugulska, M. Żukowska – Rubik, A. Pietkiewicz „Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy”
2. Ina May Gaskin „Karmienie piersią”
3. Sheila Kitzinger „Karmienie piersią”
4. Nancy Mohrbacher ”Karmienie piersią. Siedem naturalnych praw”.
Karmienie mieszane – kiedy jest wskazane?
1. M. Nehring – Gugulska, M. Żukowska – Rubik, A. Pietkiewicz „Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy”2. Ina May Gaskin „Karmienie piersią”
3. Sheila Kitzinger „Karmienie piersią”
Bank Mleka Kobiecego
1. M. Nehring – Gugulska, M. Żukowska – Rubik, A. Pietkiewicz „Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy”
2. Ina May Gaskin „Karmienie piersią”
3. Sheila Kitzinger „Karmienie piersią”
4. Nancy Mohrbacher ”Karmienie piersią. Siedem naturalnych praw”.
5. Agnieszka Szlagatys – Sidorkiewicz, Jacek Brodzicki „Mleko kobiece. Aktualny stan wiedzy”
6. Gill Rapley, Tracey Murkett „Po prostu piersią”
7. Hannah Lothrop „Sztuka karmienia piersią”
8. Karin Muss „Karmienie piersią. Poradnictwo i promocja”
9. www.bankmleka.pl
10. www.kobiety.med.pl
Mleko modyfikowane – jakie wybrać?
1. Bernatowicz-Łojko U., Wesołowska A., 2012: Udział pokarmu kobiecego w ży- wieniu dzieci do drugiego roku życia w Polsce na przykładzie województwa kujawsko-pomorskiego. Standardy Medyczne, nr 2/2012, s. 27-34.
2. Ciborowska H., Rudnicka A., 2004 Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Warszawa 2004.
3. Mikiel-Kostyra K. (red.), Żywienie niemowląt i małych dzieci: standard postę- powania dla Unii Europejskiej, Bruksela 2007, online: http://www.kobiety.med. pl/cnol/images/cnol/Publikacje/standardy_zywienia_EU.pdf
4. Szajewska H., Socha P. et al.,, i wsp. :2014: Zasady żywienia zdrowych niemowląt Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy medyczne Pediatria, nr(3)/2014, s. 321-338.
5. Weker H., Barańska M., 2014: Żywienie niemowląt i małych dzieci. IMiDz:, Warszawa 2014, s. 38-45, online: http://www.imid.med.pl/images/do-pobrania/ Zywienie_niemowlat_www.pdf
Bobas lubi próbować. Kiedy i jak zacząć rozszerzanie diety dziecka?
1. Dewey K., Nutrition, growth, and complementary feeding of the breastfed infant,
„Pediatric clinics of North America” nr 48(1)/2001, s. 87-104.
2. ESPGHAN Committee on Nutrition, Complementary feeding: A commentary by the ESPGHAN Comimttee on Nutrition 2007, „Journal of pediatric gastroen- terology and nutrition” 2008, nr 46, s. 99-110.
3. Michaelsen K. et al., WHO feeding and nutrition of infants and young children, „WHO regional publication” nr 87/2003, s. 181.
4. Szajewska Hanna et al., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Pol- skiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, „Standardy Medyczne. Pediatria” nr 11/2014, t. 11, s. 321-338.
5. Szajewska Hanna et al., Karmienie Piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, „Standardy medyczne., Pediatria” nr 13/2016, s. 9-24.
6. Werthmann J. et al., Bits and pieces. Food texture influences food acceptance in young children, „Appetite” nr 84/2015, s. 181-187.
Moje dziecko nie je mięsa, czyli maluch na diecie wege
1. Desmond M.A, Sobiecki J., Fewtrell M., Wells J.C .K., Plant-based diets for chil- dren as a means of improving adult cardiometabolic health, Nutrition Reviews, nr 76(4)2018, s. 260-273.
2. Mangels A.R., Messina V., Considerations in planning vegan diets: infants, Journal of the American Dietetic Association, nr 101(6)2001, s. 670-677.
3. Melina V., Craig W., Levin S., Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets, J Acad Nutr Diet, nr 116(12)2016, s. 1970-1980.
4. Messina V., Mangels, A.R., Considerations in planning vegan diets: children, Journal of the American Dietetic Association, nr 101(6)2001, s. 661-669.
5. Odpowiedź na petycję Redakcji Wegemaluch.pl do Ministerstwa Zdrowia, http:// wegemaluch.pl/download/ministerstwo_zdrowia_odpowiedz_na_petycje_we- gemaluch.pdf
BLW, czyli przepis na brudną kuchnię i szczęśliwe dziecko
1. Hammons A.J., Fiese B.H., Is frequency of shared family meals related to the nu- tritional health of children and adolescents?, Pediatrics, nr 127(6)/2011, e1565-1574.
2. Rapley Gill, Murkett Tracey, Bobas lubi wybór, tłum. Aleksandra Sekuła, Anna Rogozińska, Anna Zdrojewska-Żywiecka, Warszawa 2011.
3. Wędołowska Zuzanna, BLW, czyli rodzic też ma wybór!, http://szpinakrobibleee. pl/blw-czyli-rodzic-tez-ma-wybor/, dostęp 20.09.2018.
Etapy żywienia dzieci
1. Wędołowska Zuzanna, Neofobia żywieniowa, 21.06.2017, http://szpinakrobibleee. pl/neofobia/
2. Wędołowska Zuzanna, Jak zmniejszyć neofobię?, 01.07.2017, http://szpinakrobi- bleee.pl/zmniejszyc-neofobie/
3. Castle Jill, Jacobsen Maryann, Fearless feeding: how to raise healthy eaters from high chair to high school, San Francisco 2013.
4. Ogden Jane, Psychologia odżywiania się, tłum. Robert Andruszko, Kraków 2010.
Mleko – ile, jakie i do kiedy podawać je dziecku?
1. How well do plant based alternatives fare nutritionally compared to cow’s milk?, J Food Sci Technol, nr 55(1)/2018, s. 10-20.
2. Michaelsen K. i in., WHO feeding and nutrition of infants and young children, WHO regional publication, nr 87/2003
3. Thorning TK, Raben A, Tholstrup T, Soedamah-Muthu SS, Givens I, Astrup A., Milk and dairy products: good or bad for human health? An assessment of the totality of scientific evidence, Food Nutr Res, nr 60(1)/2016, s. 32527
4. Zasady żywienia zdrowych niemowląt, PTGHiŻD 2014
Kim jest niejadek?
1. Kerzner B. et al., A practical approach to classifying and managing feeding diffi- culties, “Pediatrics” 135(2)/2015, s. 344-354.
2. Satter E., Division of responsibility, https://www.ellynsatterinstitute.org/how-
-to-feed/the-division-of-responsibility-in-feeding/ (04.2018)
3. Wardle J. et al., Modifying children’s food preferences: the effects of exposure and reward on acceptance of an unfamiliar vegetable, „European journal of clinical nutrition” nr 57(2)/2003, s. 341-348.
Nadwaga i otyłość u dzieci. Przyczyny i profilaktyka
1. Children, teens, media and body image, Common Sense Media, Research Brief, 21.01.2015, https://www.commonsensemedia.org (dostęp 20.03.2018)
2. Jarosz Mirosław et al., Nadwaga, otyłości i niedożywienia w Polsce, w: Jarosz Mirosław (red.), Otyłości, odżywianie, aktywność fizyczna, zdrowie Polaków. Diagnoza stanu odżywienia, aktywności fizycznej i żywieniowych czynników ryzyka otyłości oraz przewlekłych chorób niezakaźnych w Polsce (1960-2005), Warszawa 2006, s. 45-115.
3. Jodkowska Maria, Oblacińska Anna, Częstość występowania nadwagi i otyłości u młodzieży w wieku 13-15 lat w 2005, w: Jodkowska Maria, Oblacińska Anna (red.), Otyłość wśród polskich nastolatków. Epidemiologia, styl życia, samopo- czucie, Warszawa 2007, s. 21-33.
4. Hammons A.J., Fiese B.H., Is frequency of shared family meals related to the nutritional health of children and adolescents?, „Pediatrics” nr 127(6)/2011, e1565-74.
5. Mazur Joanna (red.), Zdrowie i zachowania zdrowotne młodzieży szkolnej na podstawie badań HBSC 2010, Warszawa 2015.
6. Neumark-Sztainer Dianne, Mamo, czy jestem grubasem? Przekonaj nastolatka do zdrowej żywności i ćwiczeń, tłum. Weronika Sobita, Gliwice 2009.
7. Ogden Jane, Psychologia odżywiania się, tłum. Robert Andruszko, Kraków 2010.
8. Plourde G., Preventing and managing pediatric obesity, „Canadian family phy- sician”, nr 52/2006, s. 322-328.
9. Pont S. et al., Stigma experienced by children and adolescents with obesity,
„Pediatrics” nr 149(6)/2017, e20173034.
10. Tan C.C., Holub S.C., Children’s self-regulation in eating: associations with in- hibitory control and parents’ feeding behavior. Journal of Pediatric Psychology, nr 36(3)/2011, s. 340-345
I w tym też jest cukier?! O pułapkach w produktach dla dzieci
1. Gajda-Wyrębek, J. , Jarecka, J. , Dłużewska, M., Pomoc w interpretacji przepisów dotyczących substancji dodatkowych. Przewodniki Komisji Europejskiej, Przemysł Spożywczy 2017, 71, nr 5, s. 12-14
2. Grimm Hans-Ulrich, Chemia w pożywieniu. Jak działają dodatki do żywności i dlaczego nam szkodzą, tłum. Katarzyna Jurczak, Białystok 2014
3. NCD Risk Factor Collaboration, Worldwide trends in body-mass index, under- weight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adult. Lancet nr 390/2017, s. 2627-42.
4. Pollan, Michael, Jak jeść. Przewodnik konsumenta, tłum. Kamilla Sławińska, Warszawa 2010
5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2011 r. zmieniające rozporzą- dzenie w sprawie dozwolonych substancji dodatkowych, Dziennik Ustaw 2011, 91, poz. 525
Wprowadzenie do głównych etapów rozwoju dziecka (0–3 lata)
1. Renz-Polster Herbert, Zrozumieć dzieci. Jak kształtuje nasze dzieci ewolucja, tłum. Jadwiga Kurkiewicz-Laskowska, Skórzewo 2012
2. Hüther Gerald, Kim jesteśmy – a kim moglibyśmy być, tłum. Viktor Grotowicz, Słupsk 2015
3. Serrano Garrid Beatriz, Inteligencja emocjonalna. Poradnik dla rodziców, tłum. Pola Sobaś-Mikołajczyk, Kraków 2012
Skoki rozwojowe, czyli okresy intensywnego rozwoju… i marudzenia
1. Mikler-Chwastek {red}, Wychowanie i wspieranie rozwoju małych dzieci w domu
,żłobku i przedszkolu, Warszawa 2017.
2. https://fizjoterapeuty.pl/fizjoterapia/pediatria/rozwoj-ruchowy-niemowlecia-
-kamienie-milowe.html 2014, data dostępu 25.09.2018r.
3. https://dziecisawazne.pl/skoki-rozwojowe-w-pierwszym-roku-zycia-dziecka/ Radziszewska Agnieszka, data dostępu 25.09.2018r.
Zaburzenia występujące w okresie wczesnego dzieciństwa
1. Autism Speaks, Learn the signs of autism, 17.03.2018. https://www.autismspeaks. org/what-autism/from-first-concern-to-action/learn-signs
2. Kendall Philip. C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, tłum. Joanna Kowalczewska, Gdańsk 2004.
3. World Health Organization, Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń za- chowania w ICD-10, Kraków-Warszawa, 2000, s. 194-213
4. Namysłowska Irena (red), Psychiatria dzieci i młodzieży, Warszawa, 2004, s. 124-125, 134-135, 142-145, 178-181
Gdy dziecko dotyka swoich miejsc intymnych… Seksualność małego dziecka
1. Beisert Maria, Seks twojego dziecka, Poznań 1991.
2. Beisert Maria (red.), Seksualność w cyklu życia człowieka, Warszawa 2007.
Warto wiedzieć: Przebodźcowanie dziecka
1. Trempała J. (red), ,,Psychologia rozwoju człowieka”, Warszawa 2010.
Warto wiedzieć: Integracja sensoryczna
1. Przyrowski Zbigniew, Integracja sensoryczna: wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii, Warszawa 2012.
2. Przyrowski Zbigniew, Kwestionariusz ryzyka zaburzeń integracji sensorycznej – niemowlęta, http://www.zbigniewprzyrowski.pl/integracja-sensoryczna/ kwestionariusze/kwestionariusz1/, (09.2018)
3. Ayres Jean A., Dziecko a integracja sensoryczna, tłum. Juliusz Okuniewski, Gdańsk 2015.
Bobomigi, czyli jak się dogadać z niemowlakiem?
1. Garcia J., Sign with your baby. How to communicate with infants before they can speak, Sign2Me /Northlight Communications Inc. 2003.
2. Goodwyn, S; Acredolo, L; Brown, C. A., Impact of symbolic gesturing on early language development, Journal of Nonverbal Behavior, nr 2(2)/ 2000, s. 81–103.
3. www.drjosephgarcia.com (dostęp 20.08.2018)
4. www.migowy.pl/ (dostęp 20.08.2018)
„Powiedz ma-ma”. Rozwój mowy u dziecka
1. Bee Helen, Psychologia rozwoju człowieka, Poznań 1998.
2. Białecka-Pikul Marta, Wczesne dzieciństwo, w: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2012.
3. Cieszyńska Jagoda, Korendo Marta, Wczesna interwencja terapeutyczna. Sty- mulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6 roku życia, Kraków 2013.
4. Kaczmarek Leon, Nasze dziecko uczy się mowy, Lublin 1977.
5. Ninio Anat, Snow Catherine E., Od komunikacji przedjęzykowej do mowy, w: B. Bokus, G. W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka, Gdańsk 2007.
6. Vasta Ross, Haith Marshall M., Miller Scott A., Psychologia dziecka, Warszawa
Ekranowe dzieci. O negatywnym wpływie technologii na rozwój dziecka
1. Białecka-Pikul Marta, Wczesne dzieciństwo, w: J. Trempała (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2012, s. 190-195.
2. Cieszyńska Jagoda, Korendo Marta, Wczesna interwencja terapeutyczna. Sty- mulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6 roku życia, Kraków 2013, s. 171.
3. Cieszyńska Jagoda, Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych,Kraków 2011, s.65.
4. Desmurget Michel, Teleogłupianie. O zgubnych skutkach oglądania telewizji (nie tylko przez dzieci), 2012, s.164-165
5. Pilawska Barbara, Rozmowa z prof. Jagodą Cieszyńską – Odkryć radość uczenia się, 18.02.2014, https://www.sylaba.info/wywiad-z-prof-jagoda-cieszynska-odkryc–radosc-uczenia-sie/
6. Serwis AMERICAN ACADEMY OF PEDIATRICS, 21. 10. 2016, https://www.aap.org/en-us/about-the-aap/aap-press-room/Pages/American-Academy-of-Pedi- atrics-Announces-New-Recommendations-for-Childrens-Media-Use.aspx
7. Serwis DZIECI SĄ WAŻNE, Tabletowe dzieci – zmora XXI wieku, 18.09.2016, http://dziecisawazne.pl/tabletowe-dzieci-zmora-xxi-wieku/
8. Serwis MEDICO. PSYCHIATRIA DZIECIĘCA, Tablet i telewizja dla dziecka? Nowe wytyczne!,13.03.2016, http://www.psychiatria-dziecieca.pl/blog/ tablet-i-telewizja-dla-dziecka-nowe-wytyczne
9. Serwis OHME.PL, Dlaczego niemowlęta NIE POWINNY oglądać telewizji?, 11.01.2017, http://ohme.pl/macierzynstwo/dlaczego-niemowleta-nie-powinny-wcale-ogladac-tv/
10. Spitzer Manfred, Cyfrowa demencja. W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Słupsk 2013, s. 119.
11. Tomasello Michael, Społeczno-pragmatyczna teoria uczenia się słów, w: B. Bokus, G.W. Shugar (red.), Psychologia języka dziecka, Gdańsk 2007, s. 212-220.
Jak zbudować z dzieckiem cudowną więź?
1. Bowlby John, Przywiązanie, tłum. Magdalena Polaszewska-Nicke, Warszawa 2007.
2. Krzywicka Liliana, Typ przywiązania i jego konsekwencje dla rozwoju dziecka, Szczecin 2008.
3. Sears, Wiliam, Sears, Martha, Księga Rodzicielstwa Bliskości, tłum. Matylda Szewczyk, Grażyna Chamielec, Warszawa 2013.
4. Sears William, Sears Martha, Sears Robert, Sears James, Księga Dziecka. Od narodzin do drugiego roku życia, tłum. Matylda Szewczyk, Agata Sylwestrzak–Wszelaki, Warszawa 2013.
5. Vasta Ross, Haith Marshall M., Miller Scott A., Psychologia Dziecka, tłum. Mał- gorzata Babiuch, Warszawa 1995.
Przytulaj mnie, Mamo, przytulaj mnie, Tato! O znaczeniu kontaktu fizycznego dla rozwoju dziecka
1. Kozłowska A., Wpływ czynników biologicznych i psychicznych na czucie dotyku u dzieci, “Przegląd Antropologiczny”, nr 56/1993, s. 73-85.
2. Trempała J. (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa 2012.
Bądź blisko! O idei rodzicielstwa bliskości
1. Gonzales C., Mocno mnie przytul, Warszawa 2016
2. Sears, Wiliam, Sears, Martha, Księga Rodzicielstwa Bliskości, Warszawa 2013
3. Stein, Agnieszka, Dziecko z bliska, Warszawa 2014
„Niech sobie popłacze”?! O fatalnych skutkach wypłakiwania dziecka
1. Hogg Tracy, Blau Melinda, Język niemowląt, tłum. A. Gietka-Ostrowska, J. Perzanowska, Warszawa 2016.
2. Middlemiss Wendy, Granger Douglas A., Goldberg Wendy A., Nathans Laura, Asynchrony of mother–infant hypothalamic–pituitary–adrenal axis activity following extinction of infant crying responses induced during the transition to sleep, 14.03.2016, https://www.researchgate.net/publication/51672449_Asyn- chrony_of_mother-infant_hypothalamic-pituitary-adrenal_axis_activity_follow- ing_extinction_of_infant_responses_induced_during_the_transition_to_sleep
3. Morand de Jouffrey Pauline, Psychologia Dziecka, tłum. A. Bassa, Paryż 1996.
4. Narvaez Darcia, Dangers of „Crying it Out”, 11.12.2011 https://www.psychology- today.com/blog/moral-landscapes/201112/dangers-crying-it-out
5. Sears, Wiliam, Sears, Martha, Księga Rodzicielstwa Bliskości, tłum. G. Chamielec,
M. Szewczyk, Warszawa 2013.
Wyjątkowo wymagające dziecko, czyli o high need babies słów kilka
1. Sears William, Sears Martha, Księga wymagającego dziecka, tłum. Marta Panek, Warszawa 2015.
2. Komsta Magdalena, High Need Baby – wymagające dziecko, czyli jakie?, http:// www.wymagajace.pl/high-need-baby-wymagajace-dziecko-czyli/
Style przywiązania, czyli o zdrowej więzi między matką a dzieckiem
1. Gabbart Glen 0., Psychoterapia psychodynamiczna w praktyce klinicznej, tłum Kraków 2009.
2. Schaffer Rudolpf H., Psychologia dziecka, tłum Warszawa 2017.
3. http://dziecisawazne.pl/style-przywiazania/
4. https://mojapsychologia.pl/artykuly/2,zwiazki_relacje/138,style_przywiaza- nia_a_relacje_partnerskie.html
5. http://wielkamoc.eu/
6. http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/228-przywiazanie-korze- nie-zycia-spolecznego.html
7. http://www.psychologia.tv/415/
Do łazienki bez dziecka, czyli o lęku separacyjnym
1. Ilg L. Frances, Ames Louis Bates, Baker Sidnej M., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, tłum. Mirosław Przylipiak, Gdańsk 2005.
2. Gonzales C., Mocno mnie przytul, tłum. Jowita Maksymowicz-Hamann, Beata Ulanicka Warszawa 2016.
3. Komsta, Magdalena, Lęk separacyjny – jak pomóc dziecku i sobie
4. https://www.wymagajace.pl/lek-separacyjny/
5. Sears, Wiliam, Sears, Martha, Sears, Robert, Sears James, Księga Dziecka. Od narodzin do drugiego roku życia, tłum. Agata Sylwestrzak-Wszelaki, Matylda Szewczyk, Grażyna Chamielec, Anna Rosiak, Anna Rogozińska, Warszawa 2013.
„A ja wolę moją mamę…”, czyli dlaczego dziecko czasem preferuje jednego rodzica? Książki (monografie i opracowania):
1. Ilg Frances L., Bates Ames Louise, Baker Sidney M., Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, Sopot 2018.
2. Kaplan Louise J., Jedność i oddzielenie. Od niemowlęcia do odrębnej jednostki, Koszalin 2014.
3. Kirkilionis Evelin, Więź daje siłę. Emocjonalne bezpieczeństwo na dobry początek, Warszawa 2011.
4. Namysłowska Irena, Wczesne dzieciństwo, w: Namysłowska Irena (red.) Psy- chiatria dzieci i młodzieży, Warszawa 2011.
5. Stein Agnieszka, Dziecko z bliska. Zbuduj szczęśliwą relację, Warszawa 2012.
6. Vasta Ross, Haith Marshall M., Miller Scott A., Psychologia dziecka, Warszawa 2004.
7. Walewska Katarzyna, Progi narodzin. Rola teorii w pracy psychoanalitycznej. Doświadczenia własne, Kraków 2011.
Artykuły ze stron www:
1. Długołęcka Ola, Moje dziecko mnie nie lubi, 19.04.2012, http://www.edziecko. pl/rodzice/1,79353,11564050,Moje_dziecko_mnie_nie_lubi.html
2. Komsta Magdalena, Lęk separacyjny – jak pomóc dziecku i… sobie, https://www. wymagajace.pl/lek-separacyjny/
3. Kost Alicja, A ja wolę moją mamę! Gdy dziecko woli jednego z rodziców., 4.12.2014, https://mataja.pl/2014/12/a-ja-wole-moja-mame-gdy-dziecko-woli-jednego-z-rodzicow/
4. Stein Agnieszka, „Ja chcę do mamy” – czyli lęk przed rozstaniem, https://dzieci- sawazne.pl/lek-separacyjny/
5. Stein Agnieszka, O przywiązaniu. Jak budować bezpieczną więź z dzieckiem?, https://dziecisawazne.pl/style-przywiazania/
6. Wojtaś Karolina, Płacze nawet, gdy idziesz do toalety? Oto, jak radzić sobie podczas lęku separacyjnego u dziecka!, https://www.osesek.pl/lek-separacyj- ny-u-dziecka-sprawdzone-rady.html
Poczucie własnej wartości
1. Juul Jesper, Twoje kompetentne dziecko, tlum. Beata Hellmann, Barbara Ba- czyńska, Podkowa Leśna 2012.
2. Siegel Daniel J., Świadome rodzicielstwo, tlum. Karolina Bochenek, Podkowa Leśna 2015.
„Ja sam!”, czyli jak wspierać samodzielność u dziecka
1. Juul Jesper, Twoje kompetentne dziecko, tłum. zbiorowe, Podkowa Leśna 2011.
2. Juul Jesper, Twoja kompetentna rodzina, tłum. D. Syska, Podkowa Leśna 2011.
3. Stein Agnieszka, Dziecko z bliska, Warszawa 2012.
Czy na pewno chcesz mieć grzeczne dziecko? O konsekwencjach stosowania kar i nagród
1. Kohn Alfie, Wychowanie bez nagród i kar. Rodzicielstwo bezwarunkowe, tłum. Bogumiła Malarecka, Podkowa Leśna 2013.
2. Musiał Małgorzata, Dobra relacja. Skrzynka z narzędziami współczesnej rodziny, Warszawa 2017.
3. Zawadzka Dorota, I Ty możesz mieć super dziecko, Warszawa 2006
NVC jako droga do dobrej relacji z dzieckiem… i resztą świata
1. Berendt Joanna, Sendor Magdalena, Dogadać się z dzieckiem, Warszawa 2013.
2. Żuczkowska Zofia Aleksandra, Dialog zamiast kar, Podkowa Leśna 2015.
Pozytywna dyscyplina, czyli wychowanie w miłości i wzajemnym szacunku
1. Nelsen Jane, „Pozytywna Dyscyplina”, tłum. Anna Czechowska, Warszawa 2017.
2. Nelsen Jane, Erwin Cheryl, Duffy Roslyn Ann, „Pozytywna Dyscyplina dla przed- szkolaków”, Warszawa 2018
Czy z maluchem można się dogadać? Komunikacja z dzieckiem 0–3
1. Baranowska Joanna, Anderson-Hanney Sylwia, „Jak konstruktywnie poradzić sobie z dwulatkiem, czyli POZYTYWNA DYSCYPLINA dla małych dzieci” – ma- teriały dla uczestników warsztatów.
Być jak detektyw stresu. O podejściu Self-reg
1. Shanker Stuart, SELF-REG Jak pomóc dziecku (i sobie) nie dać się stresowi i żyć pełnią możliwości, tłum. Natalia Fedan, Warszawa 2016.
Mamo, on mnie popchnął! O czym tak naprawdę mówi agresywne zachowanie dziecka
1. Bajko Małgorzata, (Nie)grzeczni, Gliwice 2016.
2. Berne Eric, Psychologia stosunków międzyludzkich, tłum. Paweł Izdebski, War- szawa 2016.
3. Jull Jesper, Agresja – Nowe Tabu, tłum. Dariusz Syska, Podkowa Leśna 2013.
4. Jull Jesper, Nie z miłości, tłum. Dariusz Syska, Podkowa Leśna 2011.
5. Jull Jesper, Rodzic jako przywódca stada, tłum. Dariusz Syska, Podkowa Leśna 2017.
6. Lichtenberg-Kokoszka Emilia, Rzeźbienie mózgu [w:] Sikorski, Wiesław, Neuro- edukacja. Jak wykorzystać potencjał mózgu w procesie uczenia się, Słupsk 2015.
7. Miskimin David, Steward Jack, Coaching rodzicielski, tłum. Marzena Sobczak, Warszawa 2011.
8. Shanker Stuart, SELF-REG, tłum. Natalia Fedan, Warszawa 2016.
Buntownik (nie) z wyboru, czyli o mitycznym buncie 2-latka
1. Stein Agnieszka, Dziecko z bliska, Warszawa 2012.
2. Ilg Frances Lillian, Rozwój psychiczny dziecka. Od 0 do 10 lat, tłum. Mirosław Przylipiak, Gdańsk 2005.
3. Musiał Małgorzata, E-book: Mały buntownik? Poradnik na trudne chwile, 2014.
Mamo, nie krzycz na mnie! O destrukcyjnym wpływie złości i agresji rodzica
1. Brazelton T.B., Sparrow J.D., Złość i agresja u dzieci, tłum. Agnieszka Cioch, Gdańsk 2017.
2. Rosenberg B.M., Porozumienie bez przemocy. O języku życia, Marta Markocka-Pepol, Michał Kłobukowski, Warszawa 2016.
3. Trempała J. (red.), Psychologia rozwoju człowieka, Warszawa, 2012.
Rób tak, jak mówię, nie tak, jak sam robię! Jak dzieci uczą się od rodziców?
1. Mietzel Gerd, Wprowadzenie do psychologii, tłum. J. Arentewicz, Gdańsk 2015
2. www.izz.waw.pl
Chłopiec czy dziewczynka? O znaczeniu płci w wychowaniu
1. Blum Deborah, Mózg i płeć: o biologicznych różnicach między kobietami i męż- czyznami, tłum. Elżbieta Kołodziej-Józefowicz, Warszawa 2000
2. Cohen Lawrence J., Rodzicielstwo przez zabawę, tłum. Anna Rogozińska Warsza- wa 2012 (Rozdział ósmy. „Wzmacniaj dziewczynki i buduj relacje z chłopcami”).
3. Hasło „płeć biologiczna” w Słowniku pojęć dostępnym na portalu www.rownosc. info, opr. hasła: Małgorzata Jonczy-Adamska, https://rownosc.info/dictionary/ pec-biologiczna/ (dostęp 12.05.2018).
4. Hasło „Płeć kulturowa” w Słowniku pojęć…, opr. hasła: Małgorzata Jonczy-Adamska, https://rownosc.info/dictionary/pec-kulturowa/ (dostęp 12.05.2018).
5. Pawłowska Maria M., Kobiece i męskie mózgi, czyli neuroseksizm w akcji i jego społeczne konsekwencje. Warszawa, b.d., s. 5-6. Publikacja dostępna również w internecie: http://rownoscplci.pl/uploads/filemanager/kobieceimskiemzgi.pdf (dostęp: 17.06.2018).
Książki dla dzieci, które warto przeczytać:
1. Bjork Christina, Eriksson Eva, Księżniczki i smoki, tłum. Agnieszka Stróżyk, Poznań 2011.
2. Lindenbaum Pija, Igor i lalki, tłum. Katarzyna Skalska, Poznań 2009 (polecam także inne książki tej autorki)
3. Lindgren Astrid, tłum Pippi Pończoszanka (i wszystkie kolejne części przygód Pippi)
4. Pearson Luke, Hilda i troll, tłum. Hubert Brychczyński, Poznań 2016.
5. Stanecka Zofia, Oklejak Marianna, Basia i piłka nożna, Warszawa 2015.
6. Wawrzeniuk Piotr, Kosmonautka, Strażaczka, Agentka, Warszawa 2014,2015,2016
7. Widmark Martin, Willis Helena, cała seria książek o Biurze Detektywistycznym Lassego i Mai, Poznań (tytuły zaczynają się od słowa „Tajemnica…”)
8. Małgorzata Jonczy-Adamska, psycholożka, pedagożka, działaczka na rzecz praw kobiet. Matka Polka na emigracji. Autorka bloga: joszkanorweska.blogspot.com.
Mamo, Tato, pobaw się ze mną! Znaczenie zabawy dla rozwoju dziecka
1. Montessori Maria, Dzieci są inne. Sekret dzieciństwa, tłum. Luiza Wyganowska, Warszawa 2018.
2. Renz-Polster Herbert, – Zrozumieć c dzieci. Jak kształtuje nasze dzieci ewolucja, tłum. Jadwiga Kurkiewicz-Laskowska, Skórzewo 2012.
3. Saval Ingeborg, – Starke Kinder, Silne Dzieci, Trias Verlag in MVS, Medizinverlage Stuttgatrt GmbH & Co. KG, Stuttgart, 2014
4. Serrano Garrid Beatriz,– Inteligencja emocjonalna. Poradnik dla rodziców, tłum. Pola Sobaś-Mikołajczyk, Kraków 2012. Emocjonalna
5. Stern Andre, – Zabawa. O uczeniu się, zaufaniu i życiu pełnym entuzjazmu, tłum. Barbara Niedźwiecka, Gliwice 2017.
Czy dziecko to zje? Jak wybierać bezpieczne zabawki?
1. Białas N., Bezpieczne zabawki, https://fdds.pl (dostęp: 19.05.2016)
2. Landreth G. L, Terapia zabawą, tłum. R. Andruszko, Kraków 2016
3. Wilk M, Niebezpieczne związki… w zabawkach, https://www.mamazone.pl (dostęp: 08.09.2015)
Czarno na białym – kontrastowe książeczki a wspieranie rozwoju
1. Ciacharowska-Bernat Katarzyna, Zabawki Montessori dla dziecka w wieku 0–3 miesiące, http://dziecisawazne.pl/zabawki-montessori/
2. Eliot Lise, Co tam się dzieje? Jak rozwija się mózg i umysł w pierwszych pięciu latach życia, Poznań 2003.
3. Minge Natalia, Minge Krzysztof, Jak kreatywnie wspierać rozwój dziecka?, War- szawa 2011.
Ruszaj(cie) się! Znaczenie ruchu dla rozwoju dziecka
1. Instytut Żywności I Żywienia, Zasady prawidłowego żywienia, http://www.izz. waw.pl/pl/zasady-prawidowego-ywienia (dostęp 20.07.2018)
2. Grzęda Paulina, Tworzysz? Pływaj! https://www.hbrp.pl/b/tworzysz-plywaj/ z1FnBD3i (dostęp: 20.07.2018)
3. NCD Risk Factor Collaboration, Worldwide trends in body-mass index, under- weight, overweight, and obesity from 1975 to 2016: a pooled analysis of 2416 population-based measurement studies in 128·9 million children, adolescents, and adult, “Lancet” 2017, 390: 2627-42.
4. Sherborne Weronika, Ruch Rozwijający dla dzieci, Warszawa 2012
5. Wołoszyn-Moroz Kamila, Jak rozwija się mózg dziecka? https://dziecisawazne. pl/jak-rozwija-sie-mozg-dziecka/
Plusk, plask, czyli kiedy zabrać niemowlę na basen?
1. Doman Douglas, How to teach your baby to swim, New York 2009.
2. Gibbs Harriet, How soon can I take my new baby swimming?, https://www. babycentre.co.uk/x542046/how-soon-can-i-take-my-new-baby-swimming (05.2018)
3. Jorgensen Robyn, Early Years Swimming, Adding Capital to Young Australians, Final Report, August 2013
4. Sigmundsson H., Hopkins B., Baby swimming: exploring the effects of early in- tervention on subsequent motor abilities, “Child: Care, Health and Development”, nr 26(3)/2009, s. 428-430.
Jazz, rock czy muzyka klasyczna? O wpływie muzyki na rozwój dziecka
1. Gawryłkiewicz Jolanta, Gawryłkiewicz Miłosz (red.), Podręcznik do kierowania edukacją muzyczną małego dziecka według teorii uczenia się muzyki Edwina
E. Gordona, Kraków 2010, s. 12.
2. Pazur Barbara (red.), Język muzyki dla osób (nie tylko) ze świata autyzmu. Stu- dia – Refleksje – Doświadczenia, Lublin 2016, s. 167.
3. Regner Hermann, Nasze dzieci i muzyka, tłum? Warszawa 1995, s. 42.
4. Czajkowska Anna, Muzykoterapia a wspomaganie rozwoju dziecka, 1.07.2015, https://www.dziecirosna.pl/przedszkolak/cwiczenia/muzykoterapia_a_wspo- maganie_rozwoju_dziecka.html
5. Lacourt Edith, Muzykoterapia, czyli jak wykorzystać siłę dźwięków, tłum Chorzów 2008.
6. Kronenberger Małgorzata, Muzykoterapia. Podstawy teoretyczne do zastoso- wania muzykoterapii w profilaktyce stresu, Łódź 2007.
7. STOWARZYSZENIEDMT.PL, Psychoterapia tańcem i ruchem. O metodzie, 2018, http://www.stowarzyszeniedmt.pl/pl/
8. Bytys Magdalena, Terapia tańcem – czym jest choreoterapia, dla kogo jest prze- znaczona i jakie daje efekty, 28.04.2017, http://party.pl/porady/zwiazki-i-seks/ psychologia/choreoterapia-czyli-na-czym-polega-terapia-tancem-110787-r1/
9. Woszczyńska Danuta, Historia, rozwój metody Tomatisa, 2006, http://www. integracjasensoryczna.pl/html/tomatis/tomatis-zarys-historyczny.html
Pośpiewaj mi tato, pośpiewaj mi mamo. Dlaczego warto śpiewać dzieciom
1. Edwin Elias Gordon, Teoria uczenia się muzyki. Niemowlęta i małe dzieci, Gdańsk 2016
2. Jolanta Gawryłkiewicz, Miłosz Gawryłkiewicz (red.), Podręcznik do kierowania edukacją muzyczną małego dziecka według teorii uczenia się muzyki Edwina E. Gordona, Kraków 2010
Poczytaj mi tato, poczytaj mi mamo, czyli dlaczego warto czytać dzieciom.
Książki:
1. Koźmińska Irena, Olszewska Elżbieta, Wychowanie przez czytanie, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010
Artykuły:
1. Biblioteka Narodowa, 38% Polaków czyta książki, http://www.bn.org.pl/w-bi- bliotece/3413-38%25-polakow-czyta-ksiazki.html, 15. 03. 2018
2. Chądrzyńska Iwona, 5 najważniejszych korzyści z czytania, CzytamSobie.pl, http:// czytamsobie.pl/tworczosc_art03.php, Data dostępu: 15. 03. 2018
3. Pearson Catherine, The Scientific Case For Reading To Your 6-Month-Old, The Huffington Post, https://www.huffingtonpost.com/entry/the-scientific-case-for- reading-to-your-6-month-old_us_5910ca2de4b0104c735165b6, 05. 09. 2017
4. Wąsowski Michał, Rodzicu, czytaj dzieciom bajki. Czytanie wypełnia wszystkie przestrzenie rozwoju dziecka [wywiad z pisarką Pauliną Wilk i psycholożką Agnieszką Carrasco-Żylicz], NaTemat.pl, http://natemat.pl/45177,rodzicu-czytaj-dzie- ciom-bajki-czytanie-wypelnia-wszystkie-przestrzenie-rozwoju-dziecka-wywiad,
03. 01. 2013
Ala ma kota, czyli kiedy zacząć uczyć dziecko czytać.
1. Czerska Aneta, Czytanie dla rozwoju, Warszawa 2016.
2. Doman Glenn, Doman Janet, Jak nauczyć małe dziecko czytać, Bydgoszcz 1992.
3. Minge Natalia, Minge Krzysztof, Jak kreatywnie wspierać rozwój dziecka?, War- szawa 2011.
4. Parenting.pl, Czym jest czytanie globalne?, https://parenting.pl/czym-jest- czytanie-globalne
Czego Jaś się nie nauczy, tego John nie będzie umiał, czyli kiedy i jak uczyć dziecko języka obcego?
1. Mowa tu o anglojęzycznych słuchowiskach, bajkach, piosenkach – czyli o tym, z czego korzystają angielskie dzieci w nabywaniu swojego języka ojczystego.
2. Komorowska Hanna, Metodyka nauczania języków obcych, Otwock, 2005
3. To zjawisko tzw. silent period czyli tzw. okres inkubacji. Dzieci w tym czasie nie wykazują zainteresowania nauczanym językiem, ponieważ nie czują się do tego gotowe. Ich reakcje pozawerbalne pokazują, że rozumieją język, jednak przez jakiś czas nie mówią w nauczanym języku.
4. Tarachowicz Paulina, Mamo! Słuchaj brzuchem, nie tylko uchem!, 14 listopada 2016, https://bilikid.pl (dostęp: 22.07.2018)
5. Wieszczeczyńska Ewa, Dlaczego warto rozpoczynać naukę języka obcego w okresie wczesnoszkolnym ?,Języki Obce w Szkole 6/2000 Grudzień, Numer specjalny: Nauczanie Wczesnoszkolne, s.6
6. http://www.languagesandemotions.eu/pl , (dostęp:22.07.2018)
7. Opinię tę zbudowałam na podstawie wniosków z badań przedstawionych w czasie Konferencji Languages and Emotions, Katowicie 2017 oraz lektury bloga http://www.centrumgloska.pl/
8. Mowa tu o anglojęzycznych słuchowiskach, bajkach, piosenkach – czyli wszystkim tym, z czego korzystają angielskie dzieci w nabywaniu swojego języka ojczystego
9. Tarachowicz Paulina, Jak zacząć mówić do dziecka po angielsku?, 19 lipca 2018, https://bilikid.pl (dostęp: 22.07.2018)
10. Selby Claire, Jak pomóc dziecku nauczyć się angielskiego, tłum. Magdalena Pilawska-Miksa, Warszawa 2011
11. Zurer Pearson Barbara, Jak wychować dziecko dwujęzyczne, tłum. Zofia Wod- niecka, Poznań 2013
Pomóż mi zrobić to samodzielnie, czyli wprowadzenie do pedagogiki Marii Montessori
1. Corominas F., Wychowywać dziś, tłum. Katarzyna Chorzewska, Ząbki 2006
2. Kotarska J., Krakowska K., WSZYSTKO MA SWÓJ CZAS. Przypadek Genie. Okresy sensytywne, „Dzikie dzieci”, www.psychologiaprzykawie.pl/blog/wszystko-ma-swoj-czas-okresy-sensytywne (dostęp 28.08.2018)
3. Miksza M., Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka, Kraków 2009.
4. Motylewska A., Fazy wrażliwe w rozwoju dziecka, część 1. Historia chłopca, który „ZA BARDZO” i „ZA WCZEŚNIE” chciał czytać, www.czasnamontessori. pl/fazy-wrazliwe-w-rozwoju-dziecka-czesc-1-historia-chlopca-ktory-za-bardzo-i-za-wczesnie-chcial-czytac (dostęp 22.08.2018).
5. Motylewska A., Nagrody i kary niezgodne z prawdziwą naturą dziecka!, www. czasnamontessori.pl/nagrody-i-kary-niezgodne-z-natura-dziecka-pionierskie-odkrycie-m-montessori (dostęp 22.08.2018)
6. Motylewska A., „Siedź grzecznie i słuchaj,” czyli o tym, jak ciągle kręcimy się wokół własnego ogona, www.czasnamontessori.pl/siedz-grzecznie-i-sluchaj-czyli-o-tym-jak-ciagle-krecimy-sie-wokol-wlasnego-ogona (dostęp 22.08.2018)
7. Motylewska A., Umysł jak gąbka. Jak uczą się dzieci do 6 roku życia i co z tego wynika. Montessori i współcześni naukowcy “idą ręka w rękę”, www.czasnamon- tesso ri.pl/umysl-jak-gabka-jak-ucza-sie-dzieci-do-6-roku-zycia-i-co-z-tego-wy- nika-montessori-i-wspolczesni-naukowcy-ida-reka-w-reke (dostęp 22.08.2018)
8. Motylewska A., „W Montessori dziecku nic nie wolno robić po swojemu” – otwie- ramy drzwi do prawdy, www.czasnamontessori.pl/montessori-dziecku-wolno-nic-robic-swojemu-otwieramy-drzwi-prawdy (dostęp 22.08.2018)
9. Trawka A., Kreatywnie? Nie… koniecznie!, www.nebule.pl/kreatywnie-nie-ko- niecznie/ (dostęp 22.08.2018)
10. Trawka A., Praca a nie zabawa, www.nebule.pl/praca-a-nie-zabawa/ (dostęp 28.08.2018)
Zabawy i zabawki w duchu Montessori – czym różnią się od innych?
1. Katarzyna Frenczak-Sito, Zabawki Montessori, 23.08.2016, https://kukumag.com/ zabawki-montessori/.
2. Moje Montessori, Jak zrobić Montessori piłeczkę „Takane” do nauki chwytania, 6.02.2016, http://mojemontessori.com/jak-zrobic-montessori
-pileczke-takane-do-nauki-chwytania/.
3. Poussin Charlotte, Metoda Montessori naucz mnie robić to samodzielnie. Wpro- wadzenie dla rodziców, Warszawa 2017, str. 110-163.
Nie szukaj wymówki! Idź się zbadać! O ważnych badaniach kobiet
1. Bręborowicz G., Położnictwo i ginekologia, Warszawa 2015.
2. Jach Robert et al., Zalecenia Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej dotyczące diagnostyki i leczenia raka szyjki macicy, Curr Gynecol Oncol nr 15(1)/2017, s. 24-33.
3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz.U. 2012 poz. 1100).
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie stan- dardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położni- czo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U. 2015 poz. 2007).
Rozejście mięśnia prostego brzucha, czyli nie tylko pociążowa „oponka”
1. Bowman Katy, Rozejście mięśnia prostego brzucha. Holistyczne rozwiązanie dla osłabionych mięśni brzucha, Warszawa 2018
2. Lee Diane, Distasis Rectus Abdominis, Canada 2017
3. Mota et al. 2014, Diane Lee, Diastasis Rectus Abdominis, Canada 2017, s. 16
4. Parker, M.A., Millar, L. A., Dugan, S.A. (2009). Diastasis Rectus Abdominis and Lumbo-Pelvic Pain and Dysfunction – Are They Related?. “Journal of Women’s Health Physical Therapy” 33(2), s. 15–22.
5. Spitznagle 2007, Prevalence of diastasis recti abdominis in a urogynecological patient population. Int Urogynecol J Pelvic Floor Dysfunct. 2007 Mar;18(3):321-8. Epub 2006 Jul 26
6. www.diastasisrectistop.com
Mięśnie dna miednicy – Twoje kobiece centrum mocy
1. Dąbrowiecki Stanisław, Rozejście mięśni prostych brzucha, http://przepukliny.com.pl
A to też mogę zjeść? Naukowo o diecie laktacyjnej
1. Bzikowska A. et al., Nutrition during breastfeeding – impact on human milk composition. Pol Merkur Lek, nr XLIII(258)/2017, s. 276-280.
2. Forster D.A., McLachlan H. L., Women’s views and experiences of breast feeding: positive, negative or just good for the baby?, „Midwifery”, nr 26 (1)/2010, s. 116-125.
3. Hanafy M.M. et al., Maternal nutrition and lactation performance: a study in urban Alexandria, „J Trop Pediatr Environ Child Health”, nr 18(3)/ 1972, s. 187–91.
4. Iacovou M. et al, Reducing the maternal dietary intake of indigestible and slowly absorbed short-chain carbohydrates is associated with improved infantile colic: a proof-of-concept study, „J Hum Nutr Diet”, nr 31(2)/2018, s. 256-265.
5. Jeurink P.V. et al., Importance of maternal diet in the training of the infant’s im- mune system during gestation and lactation, nr 2/2018, s. 1-9.
6. Kramer M.S., Kakuma R., Maternal dietary antigen avoidance during pregnan- cy or lactation, or both, for preventing or treating atopic disease in the child, „Cochrane Database Syst Rev”, nr 12(9)/2012, s. CD000133.
7. Palmer D.J., Makrides M., Diet of lactating women and allergic reactions in their infants. Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care”, nr 9/2006, s. 284-288.
8. Polloni L. et al., Nutritional behavior and attitudes in food allergic children and their mothers, „Clinical and Translational Allergy”, nr 3(1)/2013, s. 41.
9. Vandenplas Y. et al., Guidelines for the diagnosis and management of cow’s milk protein allergy in infants „Archives of Disease in Childhood”, nr 92(10)/2007, s. 902-8.
10. Verhasselt V., Oral tolerance in neonates: from basics to potential prevention of allergic disease, „Mucosal Immunology”, nr 3 (4)/20103, s. 26-33.
Mama na roślinach, czyli dieta weganek i wegetarianek
1. Brzezińska M., Kucharska A., Sińska B., Vegetarian diets in the nutrition of pre- gnant and breastfeeding women, Pol Merkur Lekarski, nr40(238)2016, s. 264-8
2. Mangels A.R., Messina V., Considerations in planning vegan diets: infants, Journal of the American Dietetic Association, nr 101(6)2001, s. 670-677.
3. Melina V., Craig W., Levin S., Position of the Academy of Nutrition and Dietetics: Vegetarian Diets, J Acad Nutr Diet, nr 116(12)2016, s.1970-1980.
Kawa? Tak, poproszę! O kawie i innych używkach w trakcie laktacji
1. Aleksandrowicz Agata, Karmienie piersią i kawa – update 2017, 04.12.2017, https:// www.hafija.pl/2017/12/laktacjaikawa.html, (dostęp 15.07.2018)
2. Aleksandrowicz Agata, Karmienie piersią i alkohol, 27.08.2013, https://www. hafija.pl/2013/08/karmienie-piersia-i-alkohol.html, (dostęp 12.07.2018)
3. Aleksandrowicz Agata, Karmienie piersią i palenie papierosów 2016, 01.11.2016, https://www.hafija.pl/2016/11/karmienie-piersia-i-palenie-papierosow-2016.html, (dostęp 11.07.2018)
4. Jones CA, Maternal transmission of infectious pathogens in breast milk, Decem- ber.2001, Journal of Paediatrics and Child Health, Volume 37, Issue 6, pages 576-582
5. Kociszewska- Najman Bożena i in., Zaburzenia rozwoju płodu spowodowane spożywaniem alkoholu przez kobietę w ciąży. Karmienie piersią a alkohol, Gi- nekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 4, strony 176–190
6. Kosecka- Łysiak Emilia, Czy mleko matki może być toksyczne, trujące dla dziecka?, 23.10.2017, http://www.mlecznewsparcie.pl/2017/10/czy-mleko-matki-moze-byc-toksyczne-trujace-dla-dziecka/, (dostęp 10.07.2018)
7. Lamounier Joel A., Moulin Zeina S., Xavier Cesar C ., Recommendations for breastfeeding during maternal infections, November 2004, Jornal de Pediatria, 80 (5 Suppl), pages 181-188
8. Maevita, Wpływ narkotyków na laktację, http://mamoniebierz.pl/wplyw-nar- kotykow-na-laktacje/, (dostęp 14.07.2018)
9. Nehring-Gugulska Magdalena (red.), Karmienie piersią w teorii i praktyce. Pod- ręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy, 2017, s. 333-339
Dalej mam łykać kwas foliowy!? Jakie suplementy powinna przyjmować kobieta karmiąca piersią?
1. Karowicz-Bilińska Agata i in., Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicz- nego w zakresie stosowania witamin i mikroelementów u kobiet planujących ciążę, ciężarnych i karmiących, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2014, 5/2014, 85, s. 395-399. https://www.ptgin.pl/index.php/content/download/9482/140470/file/Stosowanie%20witamin%20i%20mikroelement%C3%B3w%20u%20kobiet%20planuj%C4%85cych%20ci%C4%85%C5%BC%C4%99,%20ci%C4%99%C5%BCarnych%20 i%20karmi%C4%85cych.pdf
2. Bomba-Opoń Dorota i in., Suplementacja folianów w okresie przedkoncepcyj- nym, w ciąży i połogu, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 5, s. 210–214, http://perinatologia.umed.pl/wp-content/uploads/2018/02/56597-143992-2-PB. pdf.
3. Moczulska Hanna i in., Stanowisko ekspertów Polskiego Towarzystwa Gene- tyki Człowieka i Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w sprawie zlecania i interpretacji wyników badań pod kątem wariantów genetycznych w genie MTHFR, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017, tom 2, nr 5, s. 234–238, https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/ download/57136/43051
4. Sochacki-Wójcicka Nicole, Nowe rekomendacje przyjmowania folianów u kobiet w wieku rozrodczym, 19.05.2018, https://mamaginekolog.pl/ nowe-rekomendacje-przyjmowania-folianow-u-kobiet-w-wieku-rozrodczym/
5. Krysiewicz Ana, Witamina D – istotny element diety czy czysty mar- keting?, 18.06.2018, http://matkaaptekarka.pl/index.php/2018/06/18/ witamina-d-istotny-element-diety-czysty-marketing/
6. Ruchała M., Szczepanek-Parulska E., Płaczkiewicz-Jankowska E.: Diagnostyka i leczenie chorób tarczycy u kobiet w ciąży według wytycznych American Thyroid Association 2017. Med. Prakt., 2017; 12: s. 48–59
7. Szajewska Hanna, Pytania do ekspertów. Zasady suplementacji kwasów tłusz- czowych omega-3, 1.08.2011, http://www.mp.pl/artykuly/60524
8. Bacz Andrzej, Zapotrzebowanie na żelazo u ciężarnych, 15.09.2011, https://ciaza. mp.pl/przebiegciazy/61951,zapotrzebowanie-na-zelazo-u-ciezarnych
9. Desmond Małgorzata, Czy suplementacja witaminy B12 musi być tylko far- makologiczna? Wegetarianie raczej niechętnie będą ją stosować. Co można im zaproponować?, 01.03.2014, https://www.mp.pl/pytania/pediatria/chapter/B25. QA.2.8.8.
Mama karmiąca… i chorująca, czyli leczenie Mamy w trakcie laktacji
1. Baza Leków – Medycyna Praktyczna dla pacjentów, 1996-2018, https://bazalekow. mp.pl/
2. E-lactancia, Is it compatible with breastfeeding?, http://www.e-lactancia.org/
3. Hale Thomas W. i in., Hale’s Medications & Mothers’ MilkTM 2019, wydanie 18, New York 2019
4. Hale Thomas W., Medications & Mothers’ Milk Online, https://www.medsmilk. com/pages/about
5. Krysiewicz Ana, 10 zasad bezpiecznego stosowania leków w czasie laktacji, 18.04.2018, http://matkaaptekarka.pl/index.php/2018/04/18/karmie-piersia-i-biore-leki/
6. Krysiewicz Ana, Laktacja i leki. Kategorie Ryzyka Laktacyjnego wg Prof. Hale’a, 17.04.2018, http://matkaaptekarka.pl/index.php/2018/04/17/ laktacja-i-leki-kategorie-ryzyka-laktacyjnego-wg-prof-halea/
W zdrowym ciele, zdrowy duch! Powrót do aktywności fizycznej po porodzie
1. Wawrzycka Katarzyna, Kiedy można wrócić do biegania po porodzie, 27.08.2017, http://treningdlamam.com/powrot-biegania-porodzie/ (dostęp: 26.03.2018)
2. Wawrzycka Katarzyna, Powrót do formy po cesarskim cięciu – po połogu, 10.07.2017, http://treningdlamam.com/powrot-formy-cesarskim-cieciu-pologu, (dostęp: 26.03.2018)
Mama wraca do łóżka, czyli seks po ciąży
1. Akabal Karo, Sekrety kobiecej seksualności, Warszawa 2016
2. Ogden Gina, Powrót pożądania, Warszawa 2011
3. Piotrowska Karolina, Seks po porodzie – ile należy odczekać? 28.09.2017 http:// karolinapiotrowska.com/seks-porodzie-nalezy-odczekac/
Naturalna pielęgnacja kobiety, czyli co zamiast kosmetyków?
1. O.H. et al. Methylparaben potentiates UV-induced damage of skin keratino- cytes [archiwum], ScienceDirect, Toxicology, tom 227, wyd. 1-2, 3 października 2006 r., s. 62-72. Y.o. et al. Combined Activation of Methyl Paraben by Light Irra- diation and Esterase Metabolism toward Oxidative DNA Damage [archiwum], Chem. Res. Toxicol., nr 21(8)/2008, s. 1594–1599.
2. http://www.srokao.pl
3. Źródła własne – doświadczenie starszych koleżanek położnych
Piękna mama. Z jakich zabiegów kosmetycznych możesz korzystać w trakcie laktacji?
1. Baranowski Włodzimierz et al., Proflaktyka przeciwzrostowa „wczoraj i dziś” – przegląd metod, Ginekol Pol. 2010, 81, 528-531, https://journals.viamedica.pl/ ginekologia_polska/article/download/46453/33240, data dostępu: 30.07.2018
2. Dymarczyk-Szary Magdalena, Rozejście mięśni prostych brzucha (RMPB), http:// blog.fizjoma.pl/2015/11/07/rozejscie-miesni-prostych-brzucha-rmpb/, data dostępu: 06.06.2018
3. Jarosz Anna, Lotek Łukasz, Elektrostymulacja mięśni Kegla, 19.10.2016, http://re- generacja.poradnikzdrowie.pl/rehabilitacja/elektrostymulacja-miesni-kegla_44101. html, data dostępu: 23.06.2018
4. Kałużyńska Karolina, KOLAGEN – właściwości. Dlaczego jest potrzebny?, 23.03.2017, 4.http://www.poradnikzdrowie.pl/uroda/cialo-higiena/kolagen-wlasciwosci-dlaczego-jest-potrzebny_37983.html, data dostępu: 24.07.2018
5. Kozłowska Anna, W sieci żyłek, https://radziejewska.pl/images/media/prasa/ p23.pdf, data dostępu: 25.07.2018
6. Krysiewicz Ana, Lanolina = ratunek dla mamy karmiącej piersią, 11.05.2018, http:// matkaaptekarka.pl/index.php/2018/05/11/lanolina-ratunek-dla-mamy-karmia- cej-piersia/, data dostępu: 15.06.2018
7. Kulawik-Pióro Agnieszka, Czy lakiery do paznokci są szkodliwe i niebezpieczne dla naszego zdrowia?, http://biotechnologia.pl/kosmetologia/czy-lakiery-do-pa- znokci-sa-szkodliwe-i-niebezpieczne-dla-naszego-zdrowia,16884, data dostępu: 14.06.2018
8. Bachowska-Pęczak A., O cyckach będzie – instrukcja obsługi, 23.05.2012, http://www. srokao.pl/2012/05/o-cyckach-bedzie-instrukcja-obsugi.html, data dostępu: 18.07.2018
9. Stolarska Magdalena, „Klasyfikacja leków wg e-lactancia.org”, dostęp 03.2020, www.farmaceuta-radzi.pl/klasyfikacja-lekow-wg-e-lactancia-org
10. Surma Agnieszka, Wypadanie włosów a dieta, 4.04.2017, https://dietetycy.org. pl/wypadanie-wlosow-a-dieta/, data dostępu: 18.06.2018
11. Tyszko-Bury Ewelina, Blizna po cesarskim cięciu – mobilizacja manualna – in- strukcja, 10.05.2016, http://mamaisport.pl/fit-med/blizna-cesarskim-cieciu-mo- bilizacja-manualna-instrukcja/, data dostępu: 11.06.2018
12. Wojsz Dominika, Jak pielęgnować skórę, gdy pojawią się rozstępy?, 25.07.2018, https://www.mamalekarz.pl/jak-pielegnowac-skore-gdy-pojawia-sie-rozstepy/, data dostępu: 11.06.2018
Miłość (nie) od pierwszego wejrzenia? Dlaczego nie zawsze zakochujesz się w dziec- ku od razu?
1. Benoit D., Attachment and parent-infant relationships… a review of attachment theory and research, Ontario Association of Children’s Aid Societies Journal, nr 44(1)/2000.
2. Gracka-Tomaszewska Milena, Drogi do macierzyństwa, Warszawa 2014.
3. Kaplan Louise J., Jedność i oddzielenie. Od niemowlęcia do odrębnej jednostki, tłum. Małgorzata Cierpisz, Koszalin, 2014
4. Kirkilionis Evelin, Więź daje siłę, tłum. Jowita Maksymowicz-Hamann, Warszawa 2011.
5. Raphael-Leff Joan, Ciąża. Kulisy wewnętrznego świata, tłum. Agnieszka Pały- nyczko-Ćwiklińska, Warszawa 2018.
Baby blues i depresja poporodowa. To może się przytrafić każdemu
1. Kaźmierczak Marzena, Gebuza Grażyna, Gierszewska Małgorzata, Zaburzenia emocjonalne okresu poporodowego, w: Problemy pielęgniarstwa, nr 18(4)/2010, s. 503-511.
2. Krzyżanowska-Zbucka Joanna, Problemy emocjonalne kobiet w okresie około- porodowym, Warszawa 2008.
3. Nylen K., Moran T., Franklin C., O’Hara M., Maternal depression: A review of relevant treatment approaches for mothers and infants, Infant Mental Health Journal, nr 27/2006, s. 327-343.
4. O’Hara M.W., Swain A.M., Rates and risk of postpartum depression – a me- ta-analysis, International Review of Psychiatry, nr (8)/1996, s. 37-54.
5. Raphael-Leff Joan (red.), Rozlane mleko. Załamanie psychiczne i doświadczenie utraty w ciąży i po porodzie. Ujęcie psychoanalityczne ,tłum. Marta Lipińska, Gdańsk 2013.
6. Raphael-Leff Joan, Ciąża. Kulisy wewnętrznego świata, tłum. Agnieszka Pały- nyczko-Ćwiklińska, Warszawa 2018.
Tata ma doła? Tak, to możliwe! O depresji u ojców
1. Bielewska-Batorowicz E., Kossakowska-Petrycka K., Depressive mood in men after the birth of their offspring in relation to a partner’s depression, social support, fathers’ personality and prenatal expectations, Society for Reproductive and Infant Psychology 2006, 24, 21-29.
2. Gadit A. A., Depression in males: Is this matter more serious?, J Pak Med Assoc 2010, 60(6), 504-505.
3. Madsen S.A., Burgess A., Fatherhood and mental health difficulties in the post- natal period w: Conrad D., White A., Promoting Men’s Mental Health, Radcliffe Publishing Ltd., Oxford 2010, 74-82.
4. Post and Ante Natal Depression Association Inc., Men and postnatal depression, Fact Sheet 9, 20.08.2018,
5. http://gidgetfoundation.org.au/wp-content/uploads/2015/09/9_Men_and_po- stnatal_depression.pdf
6. Ogrodniczuk JS, Oliffe JL. Men and depression. Canadian Family Physician. 2011;57(2):153-155.
7. Wilhelm K. A., Men and depression, Australian Family Physician 2009, 38( 3), 102-105.
Ciągle się martwię, że… czyli jak radzić sobie z lękiem o dziecko?
1. Forward Susan, Craig Buck, Toksyczni rodzice, tłum. Ryszard Grażyński, Warszawa 2015.
2. https://dziecko.trojmiasto.pl/Jak-pokonac-nadmierny-lek-o-dziecko-n44408. html
3. Kępiński Antoni, Psychopatologia nerwic, Kraków 2002.
4. Kopycińska Monika, Jak pokonać nadmierny lęk o dziecko?, 29.12.2010
5. Strelau Jan, Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk 2000.
To były piękne dni… Jak zmienia się relacja z partnerem po pojawieniu się dziecka?
1. Cieślikowska Dominika, Postrzeganie społeczne, [w:] Branka Maja, Cieślikowska Dominika (red.), Edukacja antydyskryminacyjna. Podręcznik trenerski, Kraków 2010.
Wsparcie i odrzucenie, czyli jak zmieniają się relacje z bliskimi po urodzeniu dziecka?
1. Stein Agnieszka, Dziecko z bliska. Zbuduj szczęśliwą relację, Warszawa 2012
2. Rosenberg Marshall B., Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy, Warszawa 2017
Kobieta kobiecie… koleżanką? Relacji z innymi mamami
1. Castillo J. E. „The Millennial Mom’s Worst Enemy Is Other Mothers: ‘They Can Be Cruel’”, 03.03.2018, https://www.smartparenting.com.ph/pregnancy/health-nutrition/pressure-to-be-the-perfect-mom-contributes-to-postpartum-depres- sion-a00026-20180216
2. Kozakiewicz M., Złe matki są najlepsze, Kraków 2017
3. Wójtowicz W., 46 zasad zdrowego rozsądku, Gliwice 2010
4. Rokicka J. „Kobieta kobiecie rywalką”, 20.03.2018, http://www.edziecko.pl/ rodzice/1,79353,9879885,Kobieta_kobiecie_rywalka.html
Moje dziecko ma tylko mamę… Jak się odnaleźć w samotnym macierzyństwie?
1. Burret Jill, Rodzicielstwo po rozwodzie, tłum. Agnieszka Jacewicz, Poznań 2006.
2. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Baza wiedzy, Artykuły dla Rodziców http:// fdds.pl/kategoria_bazy/artykuly/
Matka Polka – ver. 2.0
1. Dzimira-Zarzycka Karolina, Skąd się wzięła Matka Polka?, 11.03.2017, enter the ROOM magazyn online, http://www.entertheroom.pl/life/6999-skad-sie-wzie- la-matka-polka (dostęp: 24.03.2018).
2. Wielki słownik języka polskiego, hasło “matka Polka”, http://www.wsjp.pl/index. php?id_hasla=2686 (dostęp: 24.03.2018).
Chce mi się krzyczeć i płakać! Jak przetrwać trudne macierzyńskie chwile?
1. Babczyński Bartłomiej, Kryzys. Szansa na rozwój?, 8.03.2012, https://wu- plodz.praca.gov.pl/documents/58203/845677/Kryzys%2520-%2520szan- sa%2520na%2520rozw%25C3%25B3j.pdf/787f179c-5a39-43f2-b4fa-023860e- ba708?t=1406797353000 (dostęp: 04.2018)
2. Grygorczuk Agnieszka, Pojęcie stresu w medycynie i psychologii, Via Medica, nr 5(3)/2008, https://journals.viamedica.pl/psychiatria/article/viewFile/29147/23912 (dostęp: 04.2018)
3. Otwinowski Wiesław, Kryzys i sytuacja kryzysowa, Przegląd Naukowo-Meto- dyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa nr 2(83-89)/2010, http://bazhum.muzhp.pl/ media//files/Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa/ Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa-r2010-t-n2/Prze- glad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa-r2010-t-n2-s83-89/Przeglad_Naukowo_Metodyczny_Edukacja_dla_Bezpieczenstwa-r2010-t-n- 2-s83-89.pdf (dostęp: 04.2018)
4. Pająk Paulina, Moskal Katarzyna na podst. Pauline Wallin, Jak radzić sobie z przeciwnościami losu? https://www.akademiacharaktery.pl/pages/psycho- logia-brna-co-dzien/jak-radzic-sobie-z-przeciwnosciami-losu (dostęp: 04.2018)
5. Pałasz Ewa, Źródła stresów, techniki antystresowe, http://www.profesor.pl/mat/ na8/na8_e_palasz_031030_3.php (dostęp: 04.2018)
6. Włodarczyk Ewa, Cywlak Izabela, Człowiek wobec krytycznych sytuacji zẏ cio- wych. Z teorii i praktyki pracy socjalnej, Poznań 2011, https://repozytorium.amu. edu.pl/bitstream/10593/12708/1/Wlodarczyk_E_Zdarzenie%20losowe%20i%20 sytuacja%20kryzysowa.pdf (dostęp: 04.2018)
Samotność – macierzyńskie tabu
1. Fromm-Reichmann Frieda, Loneliness, Contemporary Psychoanalysis, nr 26/1990, s. 305.
2. Winnicott Donald, The Maturational Processes and the Facilitating Environment, International Psychoanalytical Library, London 1965.
Idealny rodzic – czy istnieje naprawdę?
1. Bettelheim Bruno, Wystarczająco dobrzy rodzice, tłum. Dorota Kubicka, Maria Gawlik, Poznań 2012.
Mam poczucie winy, że…, czyli dlaczego rodzice się zadręczają?
1. Borg Lola, Nearly 90 per cent of mothers feel guilty. The good news? You can conquer it, 03.09.2017 https://www.telegraph.co.uk/women/family/ nearly-90-per-cent-mothers-feel-guilty-good-news-can-conquer/
2. Cohen J. Lawrence, Rodzicielstwo przez zabawę, tłum. Anna Rogozińska, War- szawa 2012
3. Dorota z SOS Rodzice, Rodzicielskie poczucie winy jest złym doradcą?, https:// www.sosrodzice.pl/rodzicielskie-poczucie-winy-zlym-doradca/
Odpuść trochę… Dlaczego nie wszystko trzeba mieć pod kontrolą?
1. Cohen, Lawrance J., Rodzicielstwo przez zabawę, tłum. Anna Rogozińska, War- szawa 2012.
2. Gray Peter, Wolne dzieci, tłum. Grażyna Chamielec, Podkowa Leśna 2015.
3. Kohn Alfie, Wychowanie bez nagród i kar, tłum. Bogumiła Malarecka, Podkowa Leśna 2013.
4. Stein Agnieszka, Dziecko z bliska idzie w świat, Warszawa 2014.
Moje macierzyństwo nie jest takie, jak myślałam, że będzie
1. Cusk Rachel, Praca na całe życie. O początkach macierzyństwa, tłum. A. Pokojska, Wołowiec 2014
2. F5, Nowe subkultury, „La Familia”, nr 19/2018, http://www.fpiec.pl/projekt/ nowesubkultury
Zostać jeszcze z dzieckiem czy wracać do pracy? Dylematy pracującej Mamy
1. Hicks Dagmara, calareszta.pl,Droga Mamo w domu, droga Mamo w pracy, http:// www.calareszta.pl/droga-mamo-w-domu-droga-mamo-w-pracy/
2. Raport z badań ilościowych dla Fundacji Świętego Mikołaja w ramach projektu: Macierzyństwo a praca zawodowa kobiet, przeprowadzonych przez Millward- Brown SMG/KRC, listopad 2006
3. Teleżyńska Agata, Pierwsze 3 lata są najważniejsze dla rozwoju dziecka, www. mamotoja.pl, https://mamotoja.pl/licza-sie-pierwsze-3-lata-w-rozwoju-dziec- ka,pielegnacja-niemowlaka-artykul,2352,r1p1.html
4. Waszczuk Marta, Mamy, wracamy, Grupa Wydawnicza Relacja 2015
Mama ma czas! Czyli jak zadbać o swoje hobby i rozwój opiekując się dzieckiem
1. Hafija – blog matki karmiącej: https://www.hafija.pl/2013/11/karmienie-piersia-i-sport.html (stan na dzień 08.03.2018).
Mama szuka pracy. Jak odnaleźć się na nowoczesnym rynku pracy?
1. Work Service S.A. – Zatrzymać i zatrudnić pracownika to główne wyzwania pracodawców w Polsce (http://www.workservice.com/pl/Centrum-prasowe/ Informacje-prasowe/Ekspert-HR-komentuje/Zatrzymac-i-zatrudnic-pracowni- ka-to-glowne-wyzwania-pracodawcow-w-Polsce, kwiecień 2018)
2. Raport LHH DBM Polska ”Media społecznościowe w rekrutacji”, 2017, https:// www.lhhpolska.pl/pl/blog/media-spo%C5%82eczno%C5%9Bciowe-w-rekru- tacji-2017-%E2%80%93-pobierz-pe%C5%82ny-raport
3. Materiały edukacyjne – Kurs online Mamo Pracuj dotyczący poszukiwania zatrudnieni na nowym rynku pracy.
4. Materiały edukacyjne – Kurs online Mamo Pracuj dotyczący poszukiwania zatrudnieni na nowym rynku pracy
5. Magdalenia Białowąs, Dominika Różycka, “Jak napisać dobre CV w 9 krokach?”; 2017.08.08 https://mamopracuj.pl/jak-napisac-dobre-cv-w-9-krokach
6. Marta Szelejak, „Długa przerwa w CV? Zrób z niej atut na rozmowie” 2016.02.18 https://mamopracuj.pl/dluga-przerwa-w-cv-zrob-z-niej-atut-na-rozmowie
7. https://www.templatka.pl/personal-branding-czym-jest-i-jak-go-budowac-i-wykorzystac.html
8. http://personalbrandingpolska.pl/personal-branding/
9. Anna Lisowska “Chcesz znaleźć dobrą pracę? Zaprzyjaźnij się z LinkedIn!” 2017.09.24 https://mamopracuj.pl/chcesz-znalezc-dobra-prace-zaprzyjaznij-sie-linked-in
10. https://mamopracuj.pl/oferty-pracy
11. https://mamopracuj.pl/baza-pracodawcow
Edukacja domowa jako alternatywna ścieżka kształcenia
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).
2. Marszałek Anna, Jak rozpocząć edukację domową? Formalności krok po kroku, 26.02.2016, http://wiecejnizedukacja.pl/jak-rozpoczac-edukacje- domowa-formalnosci-krok-po-kroku/.
3. Ministerstwo Edukacji Narodowej, Realizacja obowiązku szkolnego poza szkołą tzw. edukacja domowa, 16.12.2016, https://men.gov.pl/ministerstwo/informacje/ realizacja-obowiazku-szkolnego-poza-szkola-tzw-edukacja-domowa.html.
4. Stern Andre, Zabawa. O uczeniu się, zaufaniu i życiu pełnym entuzjazmu, tłum. Barbara Niedźwiedzka, Gliwice 2017.
5. Talaga, Angelika M., Edukacja domowa – co to jest?, 17.03.2015, http://www. godmother.pl/edukacja-domowa-co-to-jest.
6. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425).
Karmię piersią tam, gdzie chcę, czyli o karmieniu w miejscach publicznych
1. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, 14.12.2017 r.
Małe i duże rodzinne podróże
1. Dzieciaki na pokład, Apteczka w podróży z dziećmi i nie tylko – farmaceutka radzi, 23.07.2017, http://dzieciakinapoklad.pl/apteczka-w-podrozy-farmaceuta-radzi/
2. Dziecko w Podróży, Poznajcie najlepsze blogi – rodzinne podróże, 16.11.2017, https:// www.dzieckowpodrozy.pl/najlepsze-blogi-rodzinne-podroze-z-dziecmi/
3. Olej-Kobus Anna, Wroczyńska Agnieszka, Szczepienia, 13.12.2015, https://www. malypodroznik.pl/?p=1114
4. Our Little Adventures, Rodzina i dziecko w podróży, 14.08.2014, http://ourlittle- adventures.pl/byc/podroznikiem/rodzina-i-dziecko-w-podrozy/
5. Our Little Adventures, Rozmowa z dr. Mileną Dorosz, lekarzem medycyny por- dróży, 7.11.2016, http://ourlittleadventures.pl/byc/podroznikiem/5146-2/
6. Podróże małe i duże. Poradnik jak podróżować z dzieckiem. Z dr Izabelą Tarczoń, pediatrą, rozmawia Andrzej Kaczmarczyk, 25.05.2012, https://pediatria.mp.pl/ wywiady/69719,podroze-male-i-duze-poradnik-jak-podrozowac-z-dzieckiem
7. Pollard, Andrew J. et al., Children in the mountains. High mountain trekking holidays are best avoided for the very young, BMJ, nr. 316(7135)/ 1998, s. 874–875, online: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1112806/
8. Rodzina Bez Granic, Najlepsze Blogi: podróżowanie z dziećmi 2014, 19.02.2015, http://the- familywithoutborders.com/pl/najlepsze-blogi-podrozowanie-z-dziecmi-2014-2015-01-19/
9. Taste Away, Egzotyczna podróż z dzieckiem: jedzenie – porady, 06.02.2015, http:// www.tasteaway.pl/2015/02/06/egzotyczna-podroz-z-dzieckiem-jedzenie/
10. Wszędobylscy, Pierwsza podróż samolotem z dzieckiem, 2.07.2014, https:// wszedobylscy.com/pierwsza-podroz-samolotem/
11. Yaron Michael, Niermeyer Susan, Travel to High Altitude with Young Children: An Approach for Clinicians, nr 9(4)/2008, s. 265-269, online: https://www.lieb- ertpub.com/doi/pdf/10.1089/ham.2008.1066
Podróżowanie z dzieckiem – nie taki diabeł straszny… jeśli się przygotujesz
1. Diling Marek, Czy bramki na lotniskach mogą być szkodliwe, 10.08.2012, http:// www.swiatnauki.pl/8,489.html#
2. Transportation Security Administration https://www.tsa.gov/blog/2014/07/22/ tsa-travel-tips-pregnant-passengers
Eko-mama, eko-tata, eko-ja
1. Markowska Kinga, Temperatura w pokoju noworodka, 5.03.2015, dom.siostraania. pl/temperatura-w-pokoju-noworodka/
2. PN-EN 12831. Nowa metoda obliczania obciążenia cieplnego.
3. Zawilska-Rospędek Małgorzata, Ile kosztuje 1 stopień, czyli jak grzać, aby nie marnować, 21.02.2018 http://inzynierwzielonychokularach.blogspot.com/2018/02/ ile-kosztuje-1-stopien-czyli-jak-grzac.html
4. Zawilska-Rospędek Małgorzata, Koszty środowiskowe pieluch wielo- i jednora- zowych, 30.01.2018, http://inzynierwzielonychokularach.blogspot.com/2018/01/ koszty-srodowiskowe-pieluch-wielo-i.html
5. Zawilska-Rospędek Małgorzata, Pieluchy wielorazowe, czyli jak nie obciążać swojego dziecka toną śmieci, 17.01.2018, https://inzynierwzielonychokularach. blogspot.com/2018/01/pieluchy-wielorazowe-czyli-jak-nie_17.html
6. Zawilska-Rospędek Małgorzata, Słoiczki dla niemowląt, czyli kocham więc gotuję!, 23.01.2018, https://inzynierwzielonychokularach.blogspot.com/2018/01/soiczki-dla-niemowlat-czy-rzeczywiscie.html
Adopcja. Przewodnik początkującego rodzica
1. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2015 r. poz. 2284)
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu uro- dzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką (Dz.U. z 2010 r. Nr 183 poz. 1234)
3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna (Dz.U. z 2015 r. poz. 1238)
4. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodziciel- stwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków (Dz.U. z 2015 r. poz. 2243)
5. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawi zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków (Dz.U. z 2015 r. poz. 2205 z późn. zm.)
6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w spra- wie usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (tekst jednolity – Dz.U. z 2014 r. poz. 1632) Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wycho- wawczego oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświad- czeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1465)
7. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednoli- ty – Dz.U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.)
8. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity – Dz.U. z 2016 r. poz. 23)
9. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity – Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.)
10. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity – Dz.U. z 2014 r. poz. 159 z późn. zm.)
11. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r., poz. 195 z późn. zm.)
12. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r., poz. 1257)
Artykuły:
1. Andrzejak-Szymańska Renata, Być rodzicem adoptowanego dziecka – w stronę nadziei, http://www.psychotekst.pl/artykuly.php?nr=89 (06.2018)
2. Posłuszna-Owcarz Maria, Adopcja jako forma kompensacji sieroctwa społecznego, Prezentacja autorska przedstawiona podczas XIV Ogólnopolskiej Konferencji Szkoleniowej nt. Reformy Systemu Pomocy Dziecku i Rodzinie „Po prostu Ro- dzina”, Waplewo 2012.
3. Skiepko Mirosława, Brągoszewska Joanna, Zaburzenia psychiczne u dzieci adoptowanych, Psychiatric disorders in adopted children, Psychiatria i Psycho- logia Kliniczna, nr 9 (3)/2009, s. 207-213.
4. Surmiak Halina, Przebieg adaptacji dzieci w rodzinach adopcyjnych, Kujawsko Pomorski Ośrodek Adopcyjny w Toruniu, http://www.k-poa.torun.pl/index.php/ publikacje/przebieg-adaptacji-dzieci-w-rodzinach-adopcyjnych-halina-surmiak (06.2018)
5. Tunkiewicz Michał, Rodzina Adopcyjna a potrzeby dziecka, Studia Redemptery- stowskie, nr 9-2/2011, s. 169-186.
Mama i Tata jako równie zaangażowani rodzice
1. Cohen Lawrence J., Rodzicielstwo przez zabawę. Nowe podejście do wychowania, Warszawa 2012, s. 43-44.
„To kiedy będziesz miała drugie dziecko?” O trudnym pytaniu i trudnej decyzji
1. Conde-Agudelo Agustin, Rosas-Bermúdez Anyeli, Kafury-Goeta Ana Cecilia, Birth spacing and risk of adverse perinatal outcomes: a meta-analysis, 19.4.2006, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16622143, dostęp: 6.4.2018.
2. Kozłowska-Rup Danuta, Zróbcie sobie zdrową przerwę – między dziećmi, 17.1.2015, https://mataja.pl/2015/01/zrobcie-sobie-zdrowa-przerwe-miedzy-dziecmi/, dostęp: 6.4.2018.
3. World Health Organization, Report of a WHO Technical Consultation on Birth Spacing, Genewa 2005, http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/69855/ WHO_RHR_07.1_eng.pdf;jsessionid=8A825D3D2DCC98517B0A9165D5886E9B?se- quence=1, dostęp 5.4.2018.
Jak pies z kotem czy papużki nierozłączki? O wspieraniu rodzeństwa w budowaniu pozytywnych relacji
1. Cohen Lawrence J., Rodzicielstwo poprzez zabawę, tłum. Anna Rogozińska, Warszawa 2012
2. Faber Adele, Mazlish Elaine, Rodzeństwo bez rywalizacji. Jak pomóc własnym dzieciom żyć w zgodzie, by samemu żyć z godnością, tłum. Beata Rumatowska, Poznań 2013
3. Minge Natalia, Minge Krzysztof, Zgodne rodzeństwo. Jak wspierać dzieci w
bu- dowaniu trwałej więzi, Warszawa 2015